Những câu chuyện của Triệu Tử Dương khi bị giam lỏng

Tác giả : Tôn Phượng Minh

Người dịch :Dương Danh Di

Xin giới thiệu để mọi người thấy rõ  tư tưởng của một trí tuệ siêu việt: Triệu Tử Dương. - Tổng bí thư đảng CS Trung Quốc

Ngày 9 tháng 10 năm 1991

I. Hai hiện tượng lạ lùng

Lần gặp này sau khi bắt tay, Triệu Tử Dương nói trước: trải qua những suy ngẫm trong thời gian này, tôi [Tôn Phượng Minh] phát hiện được hai hiện tượng lạ lùng, đó là chủ nghĩa Marx chưa khai hoa kết quả trong các nước xã hội chủ nghĩa, mà đã mọc rễ trong các nước tư bản chủ nghĩa. Ông nói, hiện nay tại các nước tư bản chủ nghĩa thành phần xã hội chủ nghĩa nhiều hơn là tại các quốc gia chủ nghĩa xã hội hiện thực.

Nghe phán đoán đó của Triệu, tôi trình bày bản khảo sát do Hồ Tích Vỹ, nguyên Tổng Biên tập Nhân dân nhật báo, Ủy viên Ủy Ban Thường vụ quốc hội viết sau khi thăm Mỹ trở về, nội dung: về mặt phúc lợi xã hội, sự quan tâm và phục vụ của nước Mỹ đối với người tàn tật người cao tuổi đều khiến người ta khâm phục. Các nơi công cộng như đường phố, cửa hàng, công viên, bến xe v.v.. đều có đường đi cho xe lăn, nhà nước đúng là đã bỏ tiền ra chi... chiếu cố người cao tuổi còn tốt hơn người tàn tật; tại các nơi công cộng, chỉ cần có thu phí là người cao tuổi tự nhiên được ưu đãi, chỉ cần giá vé thuyết minh là được thì không cần kiểm tra chứng minh thư nữa... Ở một số trung tâm người cao tuổi phường, quận còn được ăn bữa trưa hầu như miễn phí, Nhà văn Qua Dương ^[1] bẩy mươi sáu tuổi đã thường xuyên ăn trưa ở đây với giá 50 xu Mỹ một bữa. Bản khảo sát còn giới thiệu: trên một nửa người Mỹ theo đạo, chủ yếu là tín ngưỡng Cơ đốc giáo và Thiên chúa giáo... giáo hội ở đây, đề xướng mọi người tu dưỡng đạo đức phẩm hạnh, làm một người cao thượng văn minh, người bỏ ác làm thiện, người giúp nghèo cứu kẻ yếu, người vui vẻ làm điều thiện, hay bố thí, người nhiệt tình với sự nghiệp công ích và các loại sự nghiệp phúc lợi; giáo hội xây dựng ở khắp nơi các trạm phúc lợi, bệnh viện và các nơi hoạt động thể dục và vui chơi giải trí, rất được mọi người hoan nghênh; các trạm phúc lợi còn nhiệt tình giúp đỡ các trường trung, tiểu học, hướng dẫn mọi người quyên tặng trạm phúc lợi những quần áo, vật dư thừa; do nhận được những thứ đó trạm phúc lợi lại chuyên môn mở những cửa hàng giá rẻ, tiền bán được lại tặng cho các trường trung, tiểu học; trường học của giáo hội còn có những buổi diễn xuất dành riêng cho tài trợ lưu học sinh nước ngoài.

Tôi lại nói, ngay tại các nước do Đảng Xã hội Dân chủ cầm quyền như Thụy Điển, Na Uy, Phần Lan v.v.. cũng đều thực hiện các chính sách nói trên, nhất là một số biện pháp phúc lợi, khiến cuộc sống của người người đều được đầy đủ, cho rằng cuộc sống đã có “có xu thế như nhau”; mọi người đều cùng hưởng thụ hạnh phúc của văn minh hiện đại. Những người đã tham quan trở về nói: “thành phần xã hội chủ nghĩa của người ta ở nơi đó so với chúng ta nhiều hơn nhiều”.

Ở đây, sở dĩ tôi có những trình bầy như trên là muốn thuyết minh cho Triệu những quan sát trên là phù hợp sự thực. Đồng thời cũng có thể thuyết minh tính chính xác của nguyên lý chủ nghĩa Marx, chủ nghĩa xã hội được sản sinh trong điều kiện chủ nghĩa tư bản phát triển cao độ. Mặt khác, tôi cho rằng sở dĩ chủ nghĩa xã hội hiện thực bị vấp váp, thất bại là vì đã làm trái qui luật phát triển của xã hội; trong điều kiện chưa phát triển đầy đủ sức sản xuất đã phát triển nhân tố xã hội chủ nghĩa.

Triệu nói tiếp: kinh nghiệm của chủ nghĩa xã hội hiện thực là thất bại, nhưng tư tưởng sáng ngời của Marx là không gì sánh được, cho đến nay nhiều vấn đề trong xã hội như phát triển, thay đổi vẫn tuân theo nguyên tắc mà ông đã ý tưởng. Còn chủ nghĩa xã hội thực tiễn của chúng ta trước đây vẫn là chủ nghĩa xã hội dị hình, không phù hợp với chủ nghĩa xã hội với ý nghĩa vốn có của Marx. Như mục tiêu mà Marx ý tưởng đối với chủ nghĩa xã hội là phải xây dựng một thể liên hiệp của những người tự do, chứ không phải là xây dựng một chính thể chuyên chế.. Trong cuốn Sự khốn cùng của triết học, Marx đã đề xuất: “Trong quá trình phát triển, giai cấp công nhân sẽ sáng tạo ra một thể liên hiệp xóa bỏ giai cấp và đối lập giai cấp thay thế xã hội tư bản cũ”. Trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, đề xuất: “Thay thế xã hội cũ tư bản tồn tại giai cấp và đối lập giai cấp sẽ là một thể liên hiệp mà ở đó, phát triển tự do của mỗi một người là điều kiện phát triển tự do của mọi người.”

Triệu lại nói: như vấn đề thực hiện quốc hữu hóa đất đai, ban đầu Lenin không đồng ý; và cũng không đồng ý thực hành chuyên chính dân chủ hay là chính trị tập trung giữa thể chế chính trị và nguyên tắc tổ chức; trong thời kỳ Stalin, trong thực hiện tập thể hóa nông thôn đã có những bất đồng càng nghiêm trọng hơn, trước tiên Bukharin ^[2] chủ trương: phải thông qua biện pháp thị trường tiến hành tập thể hóa, phản đối Stalin thông qua biện pháp cưỡng bức, thực hiện biện pháp tước đoạt đối với nông dân. Stalin còn dùng biện pháp trục xuất phú nông đến các vùng dân tộc thiểu số để thực hiện tập thể hóa, đã phá hoại sức sản xuất cực lớn, kết quả làm chết rất nhiều người. Phàm (những ai) giữ ý kiến bất đồng, Stalin đều dùng tội danh “phần tử cơ hội hữu khuynh”, “phái phản đối”, “gián điệp”, “kẻ thù của nhân dân” để xử tử, giết người bừa bãi tạo thành án oan, án giả, án sai cho hàng ngàn hàng vạn người. Stalin áp dụng biện pháp sức ép cao để thực hành chủ nghĩa xã hội, bài học là nặng nề, cái giá phải trả là quá cao, mất hết lòng người. Vì vậy [Mikhail Sergeyevich] Gorbachov nói: thực hiện chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô là “bài học đau khổ”, còn [Boris] Yeltsin thì cho rằng là “một tai họa”. Ở Trung Quốc cũng như thế, để tiến hành thực nghiệm lý tưởng xã hội chủ nghĩa nông nghiệp Chủ tịch Mao đã phát động “Nhảy vọt lớn”, thi hành nhân dân công xã, cũng chết một số người.

Tôi nói: do không đồng ý với công xã nhân dân, Bành Đức Hoài đã viết một bức thư chính xác, thực sự cầu thị cho Chủ tịch Mao, phản ánh một số tình hình thực tế nhưng lại gây ra họa lớn. Đã phê phán bức thư Bành Đức Hoài gửi cho cá nhân chủ tịch Mao là Thư ý kiến, tiếp đó lại nâng cấp lên là cương lĩnh có kế hoạch, có tổ chức, có mục đích tấn công vào đường lối chung của đảng. Sau đó lại “làm trái nguyên tắc thực sự cầu thị nhất tề thanh toán món nợ lịch sử mới cũ.” Nói, Bành Đức Hoài xưa nay đều chống chủ tịch Mao, ý đồ âm mưu cướp đảng. Như vậy lại đề lên thành chống đảng, chống chủ nghĩa xã hội. Do Bành Đức Hoài đã đi thăm Liên Xô, Đông Âu, nên có người đã mượn cớ đó nói Bành Đức Hoài tư thông với nước ngoài, cuối cùng lại nâng lên là phối hợp từ xa với thế lực phản động quốc tế, làm đại hợp xướng.

Triệu xen vào: Sai lầm của Chủ tịch Mao, Chủ tịch Mao tự nói mới phải, người khác nói không được.

Triệu nói tiếp: cách mạng xã hội chủ nghĩa không ở các nước phát triển mà đều phát sinh tại các nước đang phát triển, chủ yếu là do mâu thuẫn xã hội tại các nước này tập trung mà lại đột xuất, bất kể các nước như Trung Quốc hay nước Nga đều như vậy thôi. Nhưng đảng cộng sản dũng cảm đứng ra, đại biểu cho ý chí của nhân dân, dựa vào tổ chức chặt chẽ cùng dũng khí phi phàm và chiến lược chiến thuật linh hoạt đã giành được cách mạng thắng lợi, cướp được chính quyền; cướp được chính quyền và củng cố chính quyền sau đó đều đòi hỏi áp dụng tập quyền và tập trung cao; nếu không, trong tình hình đấu tranh chính trị nghiêm nhặt đó vừa không thể giữ được chính quyền cũng không thể duy trì được chính quyền. Vì thế điều kiện tập quyền và tập trung cao độ đó, cũng là tất yếu của lịch sử.

Triệu lại nói: bất kể ở Liên Xô hay Trung Quốc, thời kỳ cầm quyền lâu dài trước đây đã thực hiện thống trị cực quyền khép kín còn ghê gớm hơn cả Quốc dân Đảng; có thể nói, nhân dân không có bất kỳ tự do nào. Trước đây do mâu thuẫn xã hội đột xuất, trong thời kỳ cách mạng nhân dân còn có thể chịu đựng, nhưng trong thời kỳ hòa bình, vẫn sử dụng chính sách sức ép cao nhân dân sẽ không tiếp thụ nữa, mà cũng không nên thế. Vấn đề là nhà nước xã hội chủ nghĩa định một mô thức (chỉ kinh tế kế hoạch, chế độ công hữu, thể chế chuyên chính), rồi cố định rất chặt, hơn nữa còn thành khu cấm. Còn nhà nước tư bản trước sau đều tự mình điều chỉnh trong cạnh tranh, không ngừng đổi mới phát triển, khiến nhà nước tư bản không những ngày một hiện đại hóa mà còn bao gồm nhiều thành phần xã hội chủ nghĩa, còn nhiều hơn so với quốc gia xã hội chủ nghĩa.

Nhưng Triệu lại nói: trong các nước đang phát triển, do mâu thuẫn xã hội nhiều, không có sự tập trung nhất định, không có một môi trường ổn định, không có một quyền uy có sức mạnh để lãnh đạo thì khó có thể thi hành cải cách xã hội; ở một số nước này không nên thực hiện chế độ nhiều đảng, nếu không sẽ tạo thành hỗn loạn, cũng khó mà thi hành cải cách.

Triệu đưa ra ví dụ: như Nhật Bản, Singapore, Đài Loan, Hồng Kông (đương nhiên Hồng Kông là do thống đốc Hồng Kông, đại biểu Nữ hoàng Anh thống trị) v.v… bắt đầu là dưới sự lãnh đạo của chế độ một đảng, sự phát triển kinh tế cũng có hiệu quả. Thực hiện chế độ một đảng, nhưng cần trao quyền lực cho dân, thực hiện tự do ngôn luận, lập hội, xuất bản, thực hiện giám sát đôn đốc, bảo đảm nhân quyền.

Triệu nói: nhân quyền và dân chủ là hai chuyện, Hồng Kông là thuộc địa, không thực hiện bầu cử dân chủ, nhưng cho nhân dân tự do, có thể phê bình chính phủ và bất kỳ người nào.

Triệu nói: chỉ có hình thành cái gọi là giai cấp trung lưu, có một loạt lớn nhà doanh nghiệp, có rất nhiều nhân viên kinh doanh quản lý, nhân viên công trình khoa học kỹ thuật và các loại chuyên gia, có như vậy mới có thể ổn định, mới có thể thực hiện chế độ nhiều đảng, nếu không, xã hội đối lập lưỡng cực sẽ không ổn định được.

Tôi nói: có một số nước đang phát triển như Nam Phi, chẳng phải là cũng thực hiện chế độ nhiều đảng mà kinh tế cũng phát triển ư?

Triệu nói: các giai cấp tại các nước phát triển trải qua nhiều lần vật lộn chiến đấu với nhau, đấu tranh đến mức mày sống tao chết. Thế nhưng để không cùng chết sau khi đã trải qua một giai đoạn đau khổ, các bên bắt đầu thỏa hiệp, mới thực hiện chế độ nhiều đảng.

Triệu nói: sau Cách mạng tháng Mười, Liên Xô hình thành mô thức Stalin vẫn là phục hồi phương thức châu Á phương Đông ^[3] . (Tôi cho rằng đây là một tổng kết bản chất của ông đối với thực tiễn hơn nửa thế kỷ nay của chủ nghĩa xã hội Liên Xô cũ)

Triệu nói: đế quốc Liên Xô rất khó tránh khỏi tan rã, giống như sự tan rã của đế quốc Áo-Hung sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất và sự tan rã của các nước thuộc địa các nước đế quốc sau chiến tranh thế giới lần thứ hai. Ba nước vùng biển Baltic (Lithuania, Estonia, Latvia) vốn bị Liên Xô thôn tính căn cứ vào một hiệp định bí mật giữa Liên Xô và nước Đức Hitler, chính quyền nhiều nước Đông Âu cũng là do Liên Xô xuất quân áp đặt. Thế nhưng dân tộc Nga vẫn là một dân tộc có thành tích. ( Còn nữa)