“Đời không có gì cho không! Sống thì không được ăn không!”

Nguyễn Trung

30-12-2016

Đấy là kết luận, đúng hơn có lẽ là lời răn cũ kỹ – giờ đây một lần nữa tôi lại phải tự rút ra cho mình trong mấy tuần nay căng mắt lên nhìn xem thế giới đang sang trang như thế nào. Thực ra cả đời tôi luôn cố sống theo lời răn này, thế mà cứ sau mỗi chặng đường, tôi lại phải gồng lên tự răn mình quyết liệt như thế.

Quả là vậy: Nhận không của đời cái gì, nếu không chịu ân thì cũng phải mang oán, và mình thì chẳng bao giờ nên người. Còn sống mà lại ăn không trên đời này thì sao thành người? bởi vì chung quy mình chỉ có hai cách: Nếu không đi ăn cướp được, thì phải đi ăn mày. Hệ luỵ của mấy chữ “cho không”, “ăn không” này luôn luôn là vô tận, với mọi niềm đau hay nỗi nhục bất tận! 

Quan sát mấy tuần nay thế giới đang sang trang, tôi càng nghĩ thế – với con mắt và ý thức được nước mình là một quốc gia đang bị cuốn hút không cưỡng lại được vào bàn cờ mới trên thế giới hôm nay – như tôi đã viết ra trong bài 1 và bài 3 bàn về hiện tượng Trump[i], với nhiều liên tưởng đến nước ta.

Cả thế giới chứng kiến: Hậu đế chế Nga của Putin đối nội & đối ngoại vốn nhiều năm nay bận rộn lật đật như bị ong đốt khắp người – (nhất là từ sau vụ Krym/Ukraina). Nhưng với chiến thắng Aleppo ở Syrie – gần như bảo tồn được chính quyền Assad và củng cố vị thế chiến lược của mình tại Trung Đông, cùng với thành công được thừa nhận trong chiến tranh cyber can thiệp vào bầu cử ở Mỹ, nước Nga hôm nay đang nổi lên như một người hùng!

– Người thì coi thắng cử của Trump như một cú đảo chính ngoạn mục, do Nga thực hiện được ở Mỹ nhờ cyber hacks… Qua vụ này nước Mỹ biến thành đồng minh dưới trướng Nga (subordinate ally to Russia – Scott Gilmore – December 12, 2016)…

– Kẻ cho rằng: Nga đang dần dần lấy lại được vị thế đã mất của Liên Xô cũ trước khi sụp đổ (The Atlantic)… … Quan hệ Nga – Nhật mấy tuần nay cũng đang ấm lên do những thoả thuận quan trọng vừa đạt được giữa Putin và Abe…

Mới đây nhất, việc Trump chọn Rex Tillerson – CEO của ExxonMobil làm ngoại trưởng, người đang làm ăn lớn với Nga và được coi là có mối quan hệ thân thiện với Putin, càng làm cho Nga đắt giá, mặc dù lúc này EU vẫn quyết định duy trì các biện pháp cấm vận trừng phạt Nga… Hiển nhiên trong thế giới sang trang hôm nay, ngoài hiện tượng Trump, đang xuất hiện hiện tượng Nga!

Trong khi đó, mấy tuần nay vào những lúc có dịp, Trump tiếp tục nhắc lại những gì ông ta đã nói suốt thời gian tranh cử về Trung Quốc. Đại ý: Trung Quốc làm ăn không fair, gây nhiều thiệt hại cho Mỹ, nhất thiết phải đặt lại vấn đề… Trump nhấn mạnh ông ta biết chính sách một Trung Quốc, nhưng lại đặt câu hỏi: tại sao cứ phải trói Mỹ vào vấn đề này?..  Cái mới bổ sung thêm là Trump còn trách Trung Quốc chưa làm hết trách nhiệm của mình trong vấn đề vũ khí A của Bắc Triều Tiên… Báo chí Mỹ còn đưa tin: Đã có lúc Trump nghĩ có thể nói chuyện với Kim Jong Un; ông ta cũng đặt ra câu hỏi tại sao không? Ngoài phản ứng cao nhất ngay tức khắc của Bộ Ngoại giao Trung Quốc về cuộc chào hỏi điện thoại Donald Trump – Thái Anh Văn, đến nay chính giới Trung Quốc giữ thái độ kiềm chế. Song ngôn ngữ báo chí Trung Quốc rực lửa: Trump là đứa con nít ngu ngốc! Chính sách một Trung Quốc là hòn đá tảng trong quan hệ Trung – Mỹ, nếu đụng vào Trung Quốc sẽ dùng vũ lực chiếm Đài Loan… Trong khi đó đồng Nhân dân tệ đang có những rối loạn mới (liên tục mất giá, tình trạng vốn chạy trốn ra nước ngoài gia tăng, dự trữ ngoại tệ tiếp tục giảm hàng tháng…). Đồng thời dự luận thế giới đang rất quan tâm việc Trung Quốc tăng cường o bế Malaysia, bắt đầu có hiện tượng nắn gân Singapore… Trong khi đó Rodrrigo Duterte của Philippines cũng bắt đầu phải nói nhiều hơn về chủ quyền quốc gia của mình…

Cho đến nay, vẫn chưa thể phán đoán được rõ ràng tổng thống nhậm chức Donald Trump sau 20-01-2017 sẽ làm gì? Tuy nhiên, những gì đã diễn ra trong hai tuần lễ vừa qua phải chăng cho thấy: Về đối nội Trump sẽ ưu tiên trong phạm vi có thể cho tháo gỡ vấn đề việc làm (theo cách reshoring) và vấn đề nhập cư trái phép; về đối ngoại Trump muốn xây dựng mối quan hệ mới với Nga, có lẽ để có thể tập trung hơn sức lực trong xử lý những vấn đề liên quan đến Trung Quốc (?). Nói cách khác: Trump đang thăm dò và đang từng bước xắp xếp lại bàn cờ thế giới theo tính toán mới của mình; Anh, Đức và rõ nhất là Nhật cũng đang chuyển động theo hướng của Trump. Trong khi đó Trung Quốc ngoài sự giận giữ đã biểu lộ, cũng đang tính những nước cờ riêng của mình – giữa lúc này “một vành đai, một con đường” (“one belt – one road”) và AIIB (Asian Infrastructure Investment Bank) chưa tạo ra được sự hấp dẫn mong muốn. Riêng Nga, sau chiến thắng Allepo, đang ra sức phát huy lợi thế mới của mình ở phạm vi toàn cầu – giữa lúc nạn di dân từ Bắc Phi vào châu Âu và ISIS tiếp tục gây những căng thẳng mới, thế giới văn minh đang có những bước thoái trào trước thế giới đầu trộm đuôi cướp!..      

Toàn bộ bức tranh nêu trên cho thấy thế giới đang tiếp tục thay đổi quyết liệt – như một cơn sóng thần đang kéo dài nhiều đợt, và hầu như ít nước nào dám khoanh tay đứng yên.

Bức tranh cũng làm rõ: Thế giới sang trang là một thực tế khách quan, đòi hỏi mỗi nước hoặc thích nghi được và tham gia cuộc chơi, hoặc chịu đổ vỡ trước mọi sức ép. Không có sự lựa chọn thứ ba.

Trong khi tôi viết những dòng này, hàng vạn trẻ em và người lớn đang thê thảm tìm cách di cư ra khỏi Alleppo đẫm máu – một nơi được văn minh Trung Đông xây dựng ba bốn nghìn năm, để hôm nay bị huỷ diệt trong vòng vài năm!.. Báo chí thế giới cho rằng: Đây là chỉ một cuộc di cư từ một vùng chiến này sang một vùng chiến khác… Chừng nào các cường quốc và những nước hữu quan tại chỗ không đi tới một thoả thuận chung vãn hồi được hoà bình, cái chảo lửa ở đây ngày đêm sẽ còn tiếp tục huỷ diệt vô vàn sinh linh. Rồi đây lịch sử sẽ lên án cuộc chiến tranh tàn khốc này, lên án sự bất lực của cộng đồng thế giới trước tội ác chống nhân loại này!..

Tôi không có thời gian và sự kiên nhẫn để chờ xem rồi đây lịch sử sẽ lên án như thế nào. Nhưng nhìn xem cảnh thê lương trên YouTube đang diễn ra ở Aleppo, tôi oặn đau nhớ lại những chặng đường đất nước ta đã đi qua trong suốt bẩy thập kỷ vừa qua. Ruột gan bỗng như bị xé ra! Tôi hiểu sâu sắc: Cái gì phía trước đang chờ đợi nước ta vào lúc thế giới đang sang trang này! Đất nước ta phải làm gì để thích nghi được, để sống sót với tính cách là kẻ cùng tham gia cuộc chơi mới? Hay là đành chịu vùi dập tàn tệ trong cơn sóng thần mới này?

Tôi càng hiểu ra:

– Đời không có gì cho không!

– Sống thì không được ăn không!

Mong lắm sao nỗi lo này được chia sẻ với mọi người!

Hà Nội, hạ tuần tháng 12-2016

[i] Tìm xem trên trang http://www.viet-studies.net/kinhte/kinhte.htm

Tác giả gửi cho Viet-Studies ngày 16-12-16

Naked Adult Prank

                 


Vui vẻ cuối năm ( Theo trannhuong.com)
                               

BÌNH CHỌN CUỐI NĂM CỤ NHÁ

- Cụ ơi, cuối năm rồi ta tổng kết năm cái nhẩy.

- Vâng, tổng kết thế nào ?

- Tôi và cụ khái quát các tỉnh thành nào "nổi quả thương hiệu" ta tóm một câu cho dễ nhớ.

- Ok, mời cụ trước.

- Tôi đi từ Hà Nội nhé.  Cá chết Hồ Tây, bàn tay thân thiện. miễn diện váy cộc. không cạo đầu trọc, không sức nước hoa

- TP Hồ Chí Minh: Lều vịt, quán Xin chào, móng tay nào cũng nhỏ

- Hà Tĩnh: Formosa xót xa toàn tập  

- Thanh Hóa: Rất nhiều phí, và bồ nhí xinh tươi.

- Bắc Giang: Sông Thương nước tràn, án oan dậy đất.

- Gia Lai: Khố rách mà oách, tiếp khách quanh năm

- Yên Bái: Yên chẳng bình, hết tình bè bạn

- Hậu Giang: Đúng quy trình, Trịnh Xuân Thanh chuồn mất

- Cà Mau: Tỉnh tỉnh say say, gạt tay qua đùi 

- Thôi cụ ơi, nếu làm cả 63 tỉnh thành có mà đến mai. Cuối năm đi xả xui làm bữa RTC.

- Cụ bánh bao tôi nhé.

- Thì VƯỠN...

 

Theo trannhuong.com

10 phát ngôn ấn tượng của ãnh đạo Việt Nam năm 2016

1- “Nhìn tổng quát, đất nước ta có bao giờ được thế này không?” – Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, phát biểu tại ngày hội đại đoàn kết thôn Phật Tích (Tiên Du, Bắc Ninh), 13/11/2016.

2- “Chúng ta hoàn toàn tin tưởng, 5 năm tới đất nước sẽ phát triển thịnh vượng, nhân dân được ấm no” – Bí thư Quảng Ngãi Lê Viết Chữ, 21/6/2016.

3- “Chúc các đồng chí kỳ này nghỉ chính sách, và chúc cho cả tôi nữa, làm sao ráng làm người tử tế, sống tử tế” – Nguyễn Tấn Dũng, phát biểu chia tay chính phủ trong phiên điều hành cuối cùng trên cương vị Thủ tướng, 26/3/2016.

4- “Mong ADB tiếp tục hỗ trợ, đồng hành cùng chính phủ Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác của khu vực như: tiểu vùng Mê Kông, Ác Mét, Cờ Lờ Mờ Vờ và Cờ Lờ Vờ…” – Phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) và 20 năm mở cơ quan đại diện ADB tại Việt Nam, 2/12/2016.

5- “Chúng tôi đang xây dựng “cái lồng” để nhốt quyền lực. Lồng này là do ta thiết kế, do ta làm” – Trưởng ban Tổ chức trung ương Phạm Minh Chính, trao đổi với báo chí quanh sự kiện Trịnh Xuân Thanh và Vũ Huy Hoàng, 30/10/2016.

6- “Tham nhũng là những người có chức vụ quyền hạn. Chúng tôi chống lại có khi chết trước!”- Cục trưởng cục Chống tham nhũng (Thanh tra chính phủ) Phạm Trọng Đạt, phát biểu tại hội nghị tổng kết 10 năm thi hành luật Phòng chống tham nhũng 4/3/2016.

7- “Nghề phóng viên phải như con chó ấy!” – Nguyễn Như Phong, cựu Tổng Biên tập báo Năng Lượng Mới(Petro Times), 10/6/2016.

8- “Nói là xả lũ nhưng thực tế là thủy điện cho nước lũ đi qua hồ mà thôi. Mà cho chảy qua là nước của trời, không phải nước của thủy điện” – Tiến sĩ Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội tư vấn khoa học công nghệ & quản lý TP.HCM HASCON, Viện trưởng điện – điện tử- tin học EEI, nói về hiện tượng xả đập thuỷ điện gây lũ ở miền Trung, 18/10/2016.

9- “Xin hội đồng xét xử miễn hoặc giảm nhẹ hình phạt để tôi ở ngoài xã hội tiếp tục cống hiến cho quê hương” –Lời nói sau cùng của bị cáo, cựu Chủ tịch huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh Nguyễn Văn Bổng, phiên toà ngày 30/11/2016 xử ông và các đồng phạm trong vụ án cố ý làm trái, thất thoát hơn 10,4 tỉ đồng giải phóng mặt bằng dự án Formosa.

10- “Không mở đường, cứ để kẹt xe. Người dân chịu hết nổi sẽ chuyển sang dùng phương tiện công cộng” –Tiến sĩ Huỳnh Thế Du hiến kế giảm ùn tắc giao thông cho TP Hồ Chí Minh, 29/3/2016.

Theo Một góc nhìn khác

Việt Nam: ‘Quy hoạch’ là sắp đặt lưu manh làm lãnh đạo

GD

Cái tít như trên thật là khó lọt tai những kẻ cầm chịch trong đảng và nhà nước Việt Nam. Lọt tai sao được khi kẻ viết nó nhổ thẳng nước bọt vào mặt mình?

Nhưng xin các bác/các chú hãy bình tĩnh. Hai câu hỏi quan trọng sau đây cần thật tĩnh tâm nhắc nhau cùng suy gẫm xem: Có phải đất nước hiện đang rơi xuống vực như một con thuyền thủng chìm dần xuống nước mà chưa tính ra cách làm sao kéo lên nổi? Và một trong những lý do chủ chốt gây nên tình trạng đó là vấn đề quy hoạch cán bộ của nhà nước và đảng? Hãy thử lật ngược vấn đề lại: Nếu việc quy hoạch cán bộ lâu nay là đúng, không chọn nhầm phải những tên lưu manh, chiếm đoạt hàng chục nghìn tỷ của dân, vẽ ra các dự án ngu xuẩn để trục lợi, và làm cho mọi việc ngày càng rối như tơ vò, hẳn đến nay sau chiến tranh đã hơn 40 năm, cả nước phải được vực dậy từ lâu chứ đâu có ngày một hỗn loạn bê bối như nó đang “hiện tồn”.

Đi vào cụ thể, những vụ việc kinh tế lâu nay đã nghe nhàm, xin đề cập một việc khác. Một vụ lũ lụt miền Trung chẳng hạn, làm chết đến 234 người dân vô tội, thế mà các quan chức chúng ta không người nào và không ở đâu biểu lộ một mảy may xúc động, trong khi, đó chính là hậu quả kinh hoàng của các con đập thủy điện cứ kế tiếp theo nhau mọc lên dọc theo giải đất vừa hẹp vừa dốc của miền Trung từ bấy đến nay. Mà thủy điện là trách nhiệm của ai? Cứ dò thật kỹ mà xem, có con đập nào không dính dáng đến tiển và lợi của một quan chức hay một nhóm con cái sân sau quan chức nhà ta không nào. Câu trả lời thẳng thắn phải là: không có vị quan hoặc cựu quan chức nào vô can ở đây cả. Vậy thì, cái chết oan uổng của 234 nhân mạng ấy lẽ nào không làm cho những kẻ đã hưởng lợi trên những con đập kia có chút động tâm? Họ đã mất hết phẩm chất người cần có trong tim gan của họ. Thậm chí đến nhà nước mà cũng làm ngơ, không tổ chức được một lễ mặc niệm chung, cũng tuyệt không một bài viết “quan phương” nào trên các công báo gọi là bày tỏ sự chia sẻ của đảng và Chính phủ với nỗi đau của dân chúng. 234 người, con số kinh khủng ấy dưới mắt cán bộ cầm quyền Việt Nam bỗng trở thành nhỏ tí, bởi hàng ngày vẫn diễn ra như cơm bữa vô số cái chết vô cớ, lãng nhách, chết tai nạn giao thông, chết hỏa hoạn, chết khi lội qua sông suối, chết trong đồn công an, chết do đánh giết nhau giữa phố, chết vì bị cướp… đã làm cho trái tim và khối óc người chức trách đâm ra chai lỳ mất rồi.

Vậy, nói rằng bộ máy cầm chịch hiện nay đã mất phản xạ cần thiết trước mọi nỗi bất hạnh của nhân dân hỏi có đúng hay không đúng? Nói rằng không phải tất cả nhưng có không ít quan chức Việt Nam đã trở thành những kẻ vô cảm, không chỉ vô cảm mà còn kiếm chác nỗi đau của con người hỏi có đúng hay không đúng?

Khó nghĩ quá, nhưng không gọi họ là lưu manh thì chẳng còn biết gọi bằng gì.

Bauxite Việt Nam

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành 6 nghiên cứu xác nhận lợi ích của quan hệ tình dục đối với hoạt động của não.

1.Sex làm tăng số lượng tế bào não
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Maryland phát hiện ra rằng, trong thời điểm hoạt động tình dục, não sẽ tạo ra một số lượng lớn các tế bào thần kinh trong khu vực có trách nhiệm ghi nhớ thông tin.

2.Sex giúp giảm stress mãn tính
 Stress — chính là nguyên nhân làm tổn hại đến hoạt động trí óc, bởi vì nó phá vỡ   sự tập trung chú ý. Trong quan hệ tình dục, khi hormon kích thích gia tăng trong máu,  những tố chất này có tác dụng hạn chế stress. 

3.Sex cải thiện trí nhớ
 Các nhà khoa học Hà Lan đã tìm thấy liên kết chặt chẽ giữa số lượng và tần số đều đặn của cực khoái với khả năng ghi nhớ lượng thông tin lớn.

 4.Sex làm tăng kỹ năng phân tích
 Tình dục có thể làm cho bạn trở thành một nhà phân tích nổi bật. Các nghiên cứu đã cho thấy: khả năng suy nghĩ logic của con người được cải thiện đáng kể trong thời điểm quan hệ thân mật.Các nhà khoa học đã tính toán tần suất quan hệ tình dục lý tưởng với từng độ tuổi

5.Sex cải thiện các kỹ năng xã hội
Theo các nhà nghiên cứu từ Đại học Concordia ở Montreal, hormone oxytocin được sản xuất khi bị kích thích làm cho chúng ta cởi mở hơn trong giao tiếp.

 6.Sex làm cho tâm trí nhanh nhạy
 Chúng ta đều biết rằng,  có thể  luyện tập độ nhanh nhạy của trí óc  khi giải các câu đố khó và trò chơi ô chữ. Nhưng các nhà khoa học nói rằng, kết quả này cũng có thể đạt được bằng cách dành nhiều thời gian thân mật với người yêu.  
Đọc thêm: https://vn.sputniknews.com/society/201611252635076-quan-he-tinh-duc-lam-cho-con-nguoi-thong-minh-hon/

CÔ GÁI PAKO - CÔ GÁI VÂN KIỀU

Uyển Ca - Người Pako, người Vân Kiều 100% mang họ Hồ. Ở đất Quảng Trị này, từ năm 1957, người Pako và người Vân Kiều đổi sang họ Hồ hết. Thì chẳng phải có bài hát: Cô gái Pako, con gái Bác Hồ đó là gì. Thì ngày xưa nhà sàn của họ giấu bộ đội, sau chuyển sang họ của ông ấy hết. Nhưng cũng từ đó mà chẳng còn phân biệt được bà con nữa, họ hàng yêu đương, cưới nhau cũng nhiều…

Sáu mươi năm, quãng thời gian đủ để một đứa trẻ ra đời, lớn lên, lấy vợ gả chồng, lại sinh con, đứa trẻ ra đời, lớn lên theo cha mẹ rong ruổi đây đó… Thế nhưng, 60 năm cũng không phải đủ dài để cuộc sống của một tộc người thay đổi, tốt hơn, nếu không nói là ngày càng lụi đi. Vì lẽ gì?

Tôi đến vùng đất Quảng Trị vào một ngày nắng hè chói chang. Mua một vé xe 50 ngàn đồng, ngược theo con đường 9 Nam Lào, gió thổi như hắt lửa vào mặt, nóng rát da và mù bụi đỏ. Cách thành phố Ðông Hà khoảng 60km về phía Tây, huyện Hướng Hóa đã hiện ra trước mắt. Cùng với Lao Bảo, đây là nơi có đồng bào người Pako và Vân Kiều sinh sống nhiều nhất Quảng Trị.Cửa khẩu Lao Bảo – Quảng Trị

Nhóm bạn cùng chuyến xe với tôi rôm rả trò chuyện khi nhìn thấy những ngôi nhà sàn hai bên đường của người Pako, Vân Kiều. Nói là nhà, khi bác tài xế chỉ cho chúng tôi, nhưng thật ra đó là những túp lều được dựng trên mấy chân gỗ, nhìn quẩn quanh chỉ thấy vài cái áo quần đang treo, chẳng thấy đồ đạc gì.

Bạn tôi lên tiếng bâng quơ:

– Người Pako, người Vân Kiều 100% mang họ Hồ.

– Sao có một họ, là họ của ông Hồ?

– Ðúng rồi, ở đất Quảng Trị này, từ năm 1957, người Pako và người Vân Kiều đổi sang họ Hồ hết.

– Thì chẳng phải có bài hát: Cô gái Pako, con gái Bác Hồ đó là gì.

– Thì ngày xưa nhà sàn của họ giấu bộ đội, sau chuyển sang họ của ông ấy hết. Nhưng cũng từ đó mà chẳng còn phân biệt được bà con nữa, họ hàng yêu đương, cưới nhau cũng nhiều…

– Ừ nhỉ, họ cũng làm nhà sàn nhưng nhìn đơn giản quá!

– Thì dễ gì làm được cái nhà, họ sống nhờ măng rừng, chuối rừng mà…

– Nghe đâu con gái Pako, con gái Vân Kiều dễ thương hết biết!

Câu chuyện cứ kéo dài và những dãy nhà sàn bên dòng sông Dakrong mờ nhòa, hun hút….Trung tâm thương mại Lao Bảo ( Chợ Lao Bảo)

Có khoảng 56 ngàn người Vân Kiều ở Quảng Trị, họ sống rải rác khắp phía Tây tỉnh này và chiếm gần hết 68% diện tích đất tự nhiên của Quảng Trị. Những người Vân Kiều tự gọi mình là Bru, trước đây lâu lắm rồi, tổ tiên họ sống chủ yếu ở Lào và Miến Ðiện, qua những biến động của tự nhiên và lịch sử, một phần họ di cư sang Thái, một phần về Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.

Huyện Hướng Hóa, Dakrong của Quảng Trị cũng là nơi sinh sống của gần 14 ngàn người Pako. Người Pako còn được biết đến với tên gọi là người Tà Ôi. Tổ tiên người Tà Ôi đến vùng đất này sớm hơn người Vân Kiều, vậy nên người Vân Kiều đã lên phía trên những đỉnh núi xa xôi hơn, để tránh xung đột với người Tà Ôi. Cái tên Bru, nghĩa là phía bên trên núi, phía bên kia núi cũng có thể bắt đầu từ nguyên do này.

Hỏi bác tài xế làm sao để gặp được họ bởi những ngôi nhà ven đường gần như vắng bóng người. Bác tài bảo tôi cứ theo xe lên đến chợ Lao Bảo. Ở đó có người già, người trẻ, trai gái Vân Kiều, PaKo xuống đổi măng rừng.Những cô gái Vân Kiều, Pako và những món hàng được bày bán sau chợ Lao Bảo.

Xe dừng lại ở chợ Lao Bảo Quảng Trị lúc 11 giờ trưa. Không cần phải vào sâu trong chợ, chỉ cần đi quanh cái khu chợ nón này là bắt gặp những cô gái Vân Kiều dễ mến. Bắt chuyện một cô bé 9 tuổi, hỏi thăm về chuyện đi rừng, bé cho hay:

– Sáng khoảng 3 giờ em vào rừng cùng bà, hai bà cháu vào hái măng rừng, nếu kiếm được củi thì mang ra chợ bán.

– Mỗi ngày em đều đi?

– Không ạ, hai ngày mới có đủ để mang ra bán, vì đi về nếu bán liền cũng không được bao nhiêu. Thường thì sáng sớm này đi, trưa về, sớm mai đi tiếp, về sớm hơn chút, đi bộ lên chợ rồi ngồi bán.

– Em còn đi học không?

– Dạ hết rồi. Nghỉ lâu rồi, nhà em cả bốn chị em đều nghỉ học.

– Ði học vui mà em?

– Dạ, có bạn thì vui… nhưng em học mãi không thuộc bài, học cái chữ khó lắm. Chị của em thì học lên được lớp 6, nhưng đi học xa lắm, không có gì để ăn. Chị bảo gắng học để dạy lại mấy đứa em nữa nhưng rồi cũng nghỉ. Mấy anh chị dưới này bảo chị học chậm, rồi bảo là Vân Kiều – Viều Kân…

Những ngôi nhà sàn được lợp bằng mái tôn của người Tà ÔiMột ngôi nhà của người Vân Kiều ở Lao Bảo

Nhìn mấy bé gái chỉ trạc mười tuổi, mười mấy tuổi, xúm quanh khi có người hỏi thăm về mình. Tôi chỉ biết khen măng rừng nhìn ngon, đẹp, và mấy em giỏi quá!

Khu chợ này gần cửa khẩu Lao Bảo, đây là cửa khẩu biên giới Việt – Lào và cũng gần cả siêu thị Thiên niên kỷ bày bán những món hàng miễn thuế nữa, nhưng tất cả những người làm việc ở đó đều là người Kinh. Tại chợ Lao Bảo, người bán trong các gian hàng lưu niệm, áo quần, giày dép, thịt, cá, hay rau củ quả trong các gian đều là người Kinh. Vì chỉ có người Kinh mới có tiền và có thần thế để đấu thầu, để trụ được trong chợ. Riêng các cô gái Vân Kiều, PaKô thì chỉ bán ở ngoài chợ, ở các khu đất trống sau chợ.



Người đi chợ xem chơi hoặc mua sắm sẽ bắt gặp hình ảnh những em bé từ vài tuổi đến những cô gái xinh đẹp, hoặc là những chị, những mệ mang măng rừng, ớt rừng, chuối rừng ra bày bán. Họ đặt thành từng “mớ” lên những cái bao và ngồi ở đó. Gặp hai người phụ nữ đã quá 50 tuổi, nhìn có vẻ giống hai chị em đang bán măng và bắp chuối rừng, tôi làm quen:

– Măng này mình bán ký hay sao cô?

– À bán mớ, nhưng thích mua sao cũng được?

– Nếu mua ký thì sao?

– Em đi mượn cái cân lại cân cho chị.

– Một cân bao nhiêu?

– Năm ngàn đồng.

– Hai cô đi bán thế này, mấy cháu ở nhà ai trông?

– Mấy đứa cũng lớn rồi, tự nấu cơm, hấp sắn để ăn được. Hai chị em tui đi rừng, về bán kiếm tiền cho đám cưới.

– Cưới ai vậy cô?

– Ðứa con đầu.

– À, nhà sắp có tin vui. Chúc mừng cô, em nhiêu tuổi rồi cô?

– Ðược 16…

– Vậy cô nhiêu tuổi rồi?

– Tôi năm nay 30 tuổi, nó là con của chị lớn, chị được 35 tuổi rồi.

Hóa ra tôi đã nhìn lầm từ “cái nhìn đầu tiên”, nghĩ rằng họ đã 50! Mua hết mớ măng, mớ ớt, chuối rừng mang về làm quà, trò chuyện thêm một lúc thì được biết: Trước đây, vì không có tiền nên người anh chồng của chị Hồ Thị Mẩy lấy vợ trễ. Do tục thách cưới của người Pako còn rất đậm. May sao có người con gái trẻ hơn anh ngót mười tuổi thấy thương, nhà cũng nghèo nên thuyết phục cha mẹ cho theo anh.

Ra riêng với cuộc sống đầy khó khăn, hằng ngày anh làm cửu vạn bốc hàng thuê ở cửa khẩu. Ðập dập kéo lết rồi cũng sinh được đứa con trai. Năm đứa con lên 10 thì người chồng xấu số qua đời vì cảm nắng nước do bốc hàng gặp mưa, thiếu ăn chuyển sang thương hàn rồi khi không nói năng được mới đưa đến bệnh viện, mọi chuyện quá muộn…

Anh chồng có người em trai (tức là chồng của Mẩy), theo tục “nối dây”, chị bạn dâu của chị Mẩy trở thành vợ lẻ, chị Mẩy tiến lên ngôi vợ cả. Và cậu con trai của người anh thành con trai của chị Mẩy.

Có vẻ như cái nghèo, cộng thêm tục nối dây, và hôn nhân cận huyết khi tất cả đều mang họ Hồ, nên người Pako, Vân Kiều mất dần cây phổ hệ, không biết được ai là anh em gần để tránh trong hôn nhân. Những đứa trẻ sinh ra thường không khỏe mạnh, các chị, các mệ phải vào rừng lấy lá cho trẻ em uống, không khoa học gì, cứ theo kinh nghiệm mà tồn tại. Việc học hành cũng dở dang.



Tạm biệt các chị với mớ quà rừng núi, chi phí cho cả mớ xách đầy hai tay của tôi vỏn vẹn chỉ chưa đến 1 Mỹ kim.

Chúng tôi gặp một cô gái cùng cha đi bán chim rừng, lại làm quen. Cô bảo cô người Vân Kiều, chim này của cha cô bẫy, bữa nay chim cũng hiếm rồi, nên mấy ngày mới có được một con, mỗi con giá 100 ngàn đồng. Ðây là món hàng đắt nhất của người Vân Kiều, Pako bày bán ở chợ này mà tôi gặp được.

– Bán được hết mấy con này, cộng thêm tiền dành dụm mấy bữa trước, ba sẽ mua ít gỗ tạp để sửa lại góc nhà, nó bị dột rồi. Gắng sửa chứ hết nắng, lại sang mùa mưa…!”

– Sao lại mua gỗ tạp hả em, mình ở rừng mà?

– Gỗ tạp rẻ, mình mới mua nổi, chứ gỗ tốt của rừng lấy tiền đâu mua!

– Thế nhà em không có rẫy, có rừng à?

– Không ạ, rẫy hẹp rồi, người ta bảo mở đường, mở khu du lịch nên nhà em phải dời sâu vào rừng chút nữa. Gỗ rừng thì mình mua không nổi. Trước ba mẹ em làm nhà, vào rừng vác gỗ về làm nhưng giờ nhà nước cấm, mà gỗ cũng không còn nữa…

Trưa về, cái nắng chói chang của vùng đất Quảng Trị, cộng thêm cơn gió Lào thổi đến làm mấy bó măng rừng trở nên khô khốc, mấy mớ ớt sậm lại. Nhìn những đứa trẻ nép vào vai mẹ, nghe tiếng con chim rừng kêu trời bâng quơ, tự dưng nghe có gì đó thảng thốt và trơ trọi…

Tôi ghé lại tạm biệt và không quên tặng mấy em nhỏ ít tiền bảo là giữ ăn kem. Khuôn miệng cười, tiếng cảm ơn của các em ám ảnh tôi suốt chặng đường về.

Có lẽ, giờ các em đã cùng mẹ ghé vào chợ mua lạng thịt, ký gạo hay mua lẻ cục nước đá đỡ khát giữa trưa hè thay vì mua cây kem. Mong rằng tiếng cười đùa, khuôn mặt cha mẹ, sự bình yên nơi xóm nghèo triền núi sẽ giúp các em thấy cuộc đời này vẫn còn chút gì đó của riêng…!

Một cụ bà người Tà Ôi đi mót củi trên núi

http://baotreonline.com/113957-2/