|
6 tháng 11, 2018
Hoàng Hải Vân - Quyền Tư hữu, nền tảng của Kinh tế Thị trường
![]() |
Quyền Tư hữu, nền tảng của Kinh tế Thị trường |
Các nhà lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam cần nhớ : Điều 12 Hiến pháp năm 1946 ra đời sau khi Liên Xô đã xóa bỏ quyền tư hữu. Điều này cho thấy tư tưởng Hồ Chí Minh khác rất xa với tư tưởng xã hội chủ nghĩa theo mô hình Liên Xô. Cho đến khi qua đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh chưa bao giờ quay lưng lại với tư tưởng gốc rễ của mình. Minh chứng cho điều này là Hiến pháp năm 1959, bản Hiến pháp ra đời khi Việt Nam dân chủ cộng hòa đã trở thành một “măc xích” của hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới, một hệ thống không đội trời chung với quyền tư hữu. Liên quan đến quyền tư hữu, Hiến pháp 1959 khẳng định :
Thứ nhất, “Nhà nước chiếu theo pháp luật bảo hộ quyền sở hữu về ruộng đất và các tư liệu sản xuất khác của nông dân” (điều 14). Điều đặc biệt thú vị là, theo Điều 12 của bản Hiến pháp này thì chỉ có “đất hoang” và “rừng cây” mới thuộc sở hữu toàn dân, chứ không hề có quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân như các bản Hiến pháp và luật pháp được ban hành sau khi cụ Hồ qua đời.
Thứ hai, “Nhà Nước chiếu theo pháp luật bảo hộ quyền sở hữu về tư liệu sản xuất của những người làm nghề thủ công và những người lao động riêng lẻ khác” (điều 15).
Thứ ba, “Nhà nước chiếu theo pháp luật bảo hộ quyền sở hữu về tư liệu sản xuất và của cải khác của nhà tư sản dân tộc” (Điều 16).
Như vậy là, dù miền Bắc “xây dựng CNXH” nhưng khác với Liên Xô và các nước XHCN khác, quyền tư hữu, kể cả quyền tư hữu về đất đai vẫn được Nhà nước VNDCCH bảo hộ. (Xin mở ngoặc lưu ý : Ở đây chỉ đề cập về Hiến pháp và luật pháp. Những sai lầm trong cải cách ruộng đất, hợp tác hóa, cải tạo tư sản, kinh tế kế hoạch hóa, v.v... không nằm trong phạm vi bàn luận của bài này).
Và cần nhớ rằng, mãi đến Hiến pháp 1980 mới áp dụng gần như nguyên xi các nguyên tắc xã hội chủ nghĩa theo mô hình Liên Xô, xóa bỏ quyền tư hữu, chỉ thừa nhận quyền sở hữu “về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, những công cụ sản xuất dùng trong những trường hợp được phép lao động riêng lẻ”. Như vậy là 11 năm sau khi cụ Hồ tạ thế, tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền tư hữu đã bị xóa bỏ trong Hiến pháp.
15 năm kể từ khi áp dụng kinh tế kế hoạch theo mô hình Liên Xô trong phạm vi cả nước và 5 năm kể từ khi Hiến định mô hình này, đất nước đã rơi vào cuộc khủng hoảng trầm trọng tưởng không còn lối thoát, nếu không thay đổi thì chế độ sẽ sụp đổ và đất nước sẽ rơi vào hỗn loạn. Bởi vậy mới có công cuộc Đổi Mới, bắt đầu từ năm 1986. Đến năm 1992, công cuộc Đổi Mới được Hiến định. Bản Hiến pháp năm 1992 xác định “nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa” (điều 15) và “Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức không bị quốc hữu hóa” (Điều 23).
Hiến pháp 2013 tiếp tục xác định những vấn đề nền tảng của quyền con người trong cơ chế thị trường, trong đó xác định rõ hơn nội hàm của quyền sở hữu tài sản (khoản 1 Điều 32), đồng thời khẳng định “Quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật bảo hộ” (khoản 2 Điều 32). Như vậy là quyền tư hữu được xác định từ Hiến pháp năm 1946 đã được Hiến pháp năm 2013 tái lập (“quyền sở hữu tư nhân” là tên gọi khác của “quyền tư hữu”)
Ngày nay chúng ta đều biết, quyền tư hữu là nền tảng không thể thiếu của kinh tế thị trường, dù theo định hướng gì. Điểm sơ qua sự thăng trầm của quyền tư hữu qua 5 bản Hiến pháp để thấy rằng : Chủ tịch Hồ Chí Minh tuy đứng trong “phe xã hội chủ nghĩa” nhưng trước sau vẫn muốn đưa đất nước theo kinh tế thị trường. Hiến pháp 1946 là bản Hiến pháp tiến bộ nhất châu Á tiếp cận với tinh thần tự do của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền tư hữu là nhất quán, được ghi rõ ràng và minh bạch trong 2 bản Hiến pháp khi cụ Hồ còn tại thế. Từ sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng công cuộc đổi mới, tư tưởng này được từng bước tái lập, nhưng vẫn còn khập khiễng. Chưa vội so sánh với các nguyên tắc của kinh tế thị trường theo thông lệ quốc tế, chỉ so với yêu cầu của tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn còn “mắc nợ” 3 vấn đề sau đây :
Một. Cụ Hồ không chủ trương sở hữu toàn dân về đất đai. Chủ trương sở hữu toàn dân về đất đai chỉ được xác lập sau khi cụ Hồ qua đời, bắt đầu từ bản Hiến pháp 1980 theo mô hình Liên Xô. Dù 2 bản Hiến pháp 1992 và 2013 xóa bỏ cơ chế kế hoạch hóa để chuyển sang cơ chế thị trường, nhưng không hiểu vì lý do gì mà quan điểm “sở hữu toàn dân về đất đai” lại không bị xóa bỏ ? Chẳng lẽ quan điểm của cụ Hồ là phản động ?
Hai. Dù không thừa nhận sở hữu tư nhân về đất đai nhưng với 5 quyền của người sử dụng đất, Hiến pháp 1992 vẫn xác định “Nhà nước giao đất cho các tổ chức và cá nhân sử dụng ổn định lâu dài”, có thể tạm coi quy định này có giá trị tiệm cận với quyền sở hữu tư nhân về đất đai. Nhưng Hiến pháp 2013 lại kéo lùi quyền này xuống mức lạc hậu hơn so với cả Hiến pháp 1959 : Mặc dù quy định “Quyền sử dụng đất được nhà nước bảo hộ”, nhưng Hiến pháp 2013 lại bỏ cụm từ “sử dụng ổn định lâu dài”, đồng thời mở đường cho luật pháp xâm phạm nghiêm trọng quyền tài sản (quyền sử dụng đất) của người dân bằng việc cho phép nhà nước thu hồi đất “vì mục đích phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”. Quy định này được chuyển hóa thành điều 62 Luật Đất đai hiện hành, cho phép chính quyền địa phương thu hồi bất cứ mảnh đất nào của nông dân với giá đền bù rẻ mạt để giao lại cho các “đại gia” làm dự án kinh tế, thực chất là “cướp” đất của nông dân để phục vụ cho các nhóm “tư bản thân hữu”, gây ra biết bao nhiêu là bất công oan trái, sự bất bình của nông dân đã chiếm tới hơn 80% các vụ khiếu kiện trong toàn quốc (*)
Bãi bỏ quy định về thu hồi đất để phục vụ cho các nhóm “tư bản thân hữu” tại điều 62 của Luật Đất đai, tiến tới bỏ nội dung tương tự quy định tại khoản 3 điều 54 Hiến pháp 2013 là “món nợ” lớn mà những người lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay phải trả, nếu các vị vẫn tự cho mình là con cháu cụ Hồ. Liên minh công nông chính là nền tảng chánh trị, là “đất sống” của Đảng Cộng sản. Tiếp tục duy trì quy định thu hồi đất nói trên sẽ phá vỡ khối liên minh này, mà liên minh công nông bị phá vỡ thì sẽ không còn đất sống cho Đảng Cộng sản. Các vị phải nhớ rằng ở một đất nước mà nông dân chiếm tới 70-80% dân số thì dựa vào nông dân quan trọng đến mức ngay cả chính quyền Nguyễn Văn Thiệu cũng phải tuyên bố thực hiện “Người cày có ruộng”, nó chính là khẩu hiệu của cụ Hồ đấy !
Ba. Quyền tư hữu đã được Hiến pháp công nhận, nhưng trong thực tế tố tụng ở nước ta, tòa án thường chỉ căn cứ vào luật chứ không căn cứ vào Hiến pháp để xét xử, do đó quyền tư hữu cần được xác định cụ thể bằng (hoặc trong) các đạo luật. Và trong bối cảnh nước ta đang hoàn thiện nhà nước pháp quyền với rất nhiều vấn đề lịch sử để lại, quyền tư hữu tài sản cần được xác định theo nguyên tắc :
Đôi với dân thường và cán bộ-công chức không thuộc diện kê khai tài sản : tài sản được coi là hợp pháp nếu cơ quan nhà nước không có tài liệu chứng minh tài sản đó là bất hợp pháp (do trộm cắp, buôn hàng quốc cấm, chiếm đoạt của người khác, trốn thuế, gian lận thương mại…). Đối với cán bộ có chức có quyền thuộc diện phải kê khai tài sản (nên kê khai theo định kỳ) : tài sản lần đầu tiên kê khai được áp dụng như đối với dân thường. Tài sản phát sinh sau mỗi lần kê khai thì người có tài sản buộc phải tự chứng minh đó là tài sản hợp pháp.
Nguyên tắc này có thể không phù hợp ở những nước có pháp quyền lâu đời như nước Mỹ nhưng phù hợp với hoàn cảnh thực tế ở những nước đang tiến tới pháp quyền như nước ta. Một nhà nước trong vòng 70 năm có tới 5 bản Hiến pháp rất khó áp dụng các nguyên tắc của một nhà nước 230 năm chỉ có một bản Hiến pháp. Nhưng bài viết đã quá dài, xin dừng ở đây.
Hoàng Hải Vân
(FB Hoàng Hải Vân)
5 tháng 11, 2018
NSƯT Kim Chi tuyên bố từ bỏ đảng Cộng sản Việt Nam
RFA 2018-11-04 Ngày 4/11/2018, Nghệ sĩ Ưu tú Kim Chi viết trên Facebook cá nhân "chính thức tuyên bố ra khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam". Trong bài viết của mình bà cho biết ý định ra khỏi đảng đã có từ 3 năm trước khi ông Nguyễn Phú Trọng lên làm Tổng bí thư đảng Cộng sản VN vì bà biết rằng "ông Trọng một mực theo đuổi Chủ nghĩa Xã hội - con đường tăm tối không có tương lai cho đất nước, đi ngược xu thế tiến bộ của nhân loại."
Nghệ sĩ Ưu tú Kim Chi
Sự việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương đảng Cộng sản mới đây ra quyết định đề nghị kỷ luật Giáo sư Chu Hảo mà nghệ sĩ này cho rằng là "tuyên chiến với giới trí thức tiến bộ tâm huyết, tuyên chiến với nhân dân" dẫn đến quyết định ngày hôm nay. "Quá thất vọng, tôi bỏ sinh hoạt đảng từ 2013. Tôi luôn trăn trở: “tuổi cao, sức yếu, không gì đau buồn và hổ thẹn hơn là đột ngột ra đi mà vẫn danh nghĩa là đảng viên CS”. Đã đến lúc tôi phải rời khỏi cái đội ngũ mà thế lực hắc ám ngự trị trong Đảng CSVN đang lạm dụng làm bình phong che chắn cho động cơ vị kỷ, tệ hại của họ.
Tôi thành tâm mong mỏi ngày càng có nhiều đảng viên có lương tri, còn tâm huyết với dân, với nước, nhất là thế hệ trẻ, tiếp tục rời bỏ Đảng CSVN, Đoàn TN CSVN. Vận nước, tương lai dân tộc tùy thuộc mỗi người Việt Nam chúng ta", bà Kim Chi chia sẻ.
Sự việc Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc nhà xuất bản Tri Thức bị đề nghị kỷ luật đảng vì tự “diễn biến” đã khiến một loạt các trí thức, đảng viên kỳ cựu rời bỏ đảng. Tính cho đến nay, ít nhất đã có 14 đảng viên có tên tuổi công khai tuyên bố từ bỏ đảng Cộng sản mà nghệ sĩ Kim Chi là người mới nhất.
Nghệ sĩ ưu tú Kim Chi sinh tại thị xã Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang là một diễn viên điện ảnh và giảng viên tại trường Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM.
Bà vào đảng Nhân dân Cách mạng Miền Nam tại chiến trường năm 1971, vài năm qua bà lên tiếng về tình hình đất nước và tham gia các cuộc biểu tình chống Trung Quốc, tham gia các cuộc tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa và thảm sát Gạc Ma - Trường Sa.
Đầu năm 2013, bà Kim Chi được Hội Điện ảnh Việt Nam gợi ý làm hồ sơ để đề nghị Thủ tướng khen thưởng, tuy nhiên bà đã gửi một lá thư ghi rõ lý do từ chối: "Tôi không muốn trong nhà tôi có chữ ký của một kẻ đang làm nghèo đất nước, làm khổ nhân dân. Với tôi, đó là một điều rất tổn thương vì cảm giác của mình bị xúc phạm."
https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/kim-chi-left-the-party-11042018082104.html
4 tháng 11, 2018
Sự tích tên trường đại học Harvard
Vì sao trường đại học danh tiếng hàng đầu thế giới, cái nôi đào tạo ra 8 tổng thống Mỹ, 62 tỷ phú (chỉ tính những người còn sống) và 150 chủ nhân giải Nobel lại mang tên Harvard?
Toàn cảnh ĐH Harvard
Năm 1636, chính quyền Khu Định cư Massachusetts Bay (Mỹ) – với ước muốn "hoàn thiện hệ thống đào tạo rồi để lại cho hậu thế vì e rằng trong giáo hội sẽ chỉ còn giới chức sắc thất học, khi những mục sư hiện nay của chúng ta yên nghỉ trong cát bụi" đã thành lập trường học ở Charlestown với tên New College để đào tạo tu sĩ.
.
Mục sư người Anh John Harvard (1607-1638) là con thứ tư của gia đình 9 người con, cha là Robert Harvard (1562-1625) là người hàng thịt và chủ quán, mẹ là Katherin Rogers (1584 – 1635). Ông sinh tại Southwark, Anh và được gia đình gửi đến Emmanuel College thuộc Đại học Cambridge, học lấy bằng cử nhân năm 1632, thạc sĩ năm 1635 và được phong chức mục sư.
.
Sau một trận dịch trong năm 1625, cả gia đình chỉ còn lại John, anh của cậu Thomas, và mẹ cậu. Katherine mất năm 1635, hai năm sau Thomas cũng qua đời.
.
Năm 1636 ông kết hôn với vợ là Ann Sadler (1614 - 1655). Năm 1637, Harvard cùng vợ di cư đến vùng New England (góc đông bắc Mỹ) rồi định cư ở Charlestown. Ông trở thành phụ tá cho quản nhiệm nhà thờ của thị trấn. Harvard qua đời ngày 14 tháng 9 năm 1638 và được an táng tại Charlestown.
..
Harvard thừa hưởng tài sản từ cha mẹ, anh trai và ông không có con cái. Trước khi mất, ông dặn vợ hiến tặng nửa tài sản của mình (số tiền 780 bảng Anh) cùng thư viện cá nhân 320 đầu sách để gây dựng ngôi trường những ngày đầu.
.
.
Trước khi Harvard mất, thị trấn Charlestown đổi tên thành Cambridge, theo tên của Viện đại học ở Anh mà nhiều người trong đó có Harvard đã từng theo học. Tháng 3/1639, cộng đồng vinh danh vị Mạnh thường quân đáng kính của mình bằng quyết định đổi tên trường thành Trường đại học Harvard. Người ta đúc tượng ông và đặt tại Harvard Yard trong khuôn viên Đại học Harvard. Do không có bất kỳ một chân dung nào của ông, các nhà điêu khắc đã sử dụng chân dung của một sinh viên đẹp trai trong trường có tên Sherman Hoar làm mẫu thay thế..
.
Năm 1986, ảnh này của ông được in trên tem bưu điện. Cửa sổ kính của nhà nguyện Emmanuel College thuộc Đại học Cambridge cũng khắc hình Harvard.
.
Thư viện John Harvard ở Southwark, Luân Đôn, là một địa điểm vinh danh ông; tương tự là chiếc cầu Harvard nối Boston với Cambridge, Massachusetts.
.
Với lịch sử lâu đời, tầm ảnh hưởng, và tài sản của mình, trường đại học Harvard là một trong những viện đại học danh tiếng nhất thế giới.
.
Cổng chính của trường Harvard là cánh cổng Johnston, không như các cổng phụ khác, cổng Johnston đóng quanh năm ngày tháng và chỉ mở ra 2 lần mỗi năm. Trong suốt những tháng ngày học tập tại Harvard, mỗi sinh viên chỉ đi qua cổng này đúng 2 lần: Một lần trong ngày nhập trường và một lần trong ngày tốt nghiệp.
.
Đại học Harvard được tổ chức thành 11 đơn vị học thuật (10 phân khoa đại học và Viện Nghiên cứu Cao cấp Radcliffe) với các khuôn viên nằm rải rác khắp vùng đô thị Boston. Khuôn viên chính rộng 85 ha, nằm ở thành phố Cambridge, cách Boston khoảng 4,8 km. Trường Kinh doanh và các cơ sở thể thao, bao gồm Sân vận động Harvard, nằm bên kia sông Charles, ở khu Allston của Boston. Trường Y khoa, Trường Nha khoa và Trường Y tế Công cộng nằm ở Khu Y khoa Longwood.
Trường Y khoa thuộc Đại học Harvard, được thành lập năm 1872.
.
Trường Thần học, thành lập năm 1816, là một trong những phân hiệu danh tiếng và lâu đời nhất ở Harvard. Trường đào tạo sinh viên trong lĩnh vực nghiên cứu học thuật về tôn giáo hoặc chuẩn bị những kỹ năng để đảm nhận chức vụ trong tổ chức tôn giáo và xã hội.
.
Trường Sau đại học về Thiết kế (1914)
Hệ thống thư viện của Đại học Harvard rất hoành tráng. Trung tâm là thư viện Widener ở khu Harvard Yard, gồm hơn 80 thư viện riêng lẻ với hơn 15 triệu tài liệu. Theo Hiệp hội Thư viện Mỹ, đây là thư viện đại học lớn nhất nước và là một trong những thư viện lớn nhất thế giới.
Tại Harvard có các cơ sở thể thao như Lavietes Pavillion, một vận động trường đa năng và là sân nhà của các đội bóng rổ của Harvard. Trung tâm Thể thao Malkin (MAC) vừa là tiện nghi thể dục thể thao phục vụ sinh viên của trường vừa là cơ sở vệ tinh cho các cuộc thi đấu liên trường. Sân bóng trường Harvard được xây từ năm 1903 này là công trình đầu tiên sử dụng bê tông cốt thép trên thế giới. Năm 1987, sân bóng Harvard được công nhận là di tích lịch sử quốc gia Mỹ.
Theo HELINO
Bài nói của Cao Thiện Văn về mậu dịch và quan hệ Trung – Mỹ:
Bài 1: Những người Trung Hoa dưới 30 tuổi hãy gội đầu cho tỉnh ngủ, chuẩn bị sống những ngày khốn khổ
VietTimes -- TS Cao Thiện Văn vừa có bài nói chuyện gây chấn động thế giới mạng khi ông này phân tích về quan hệ Trung Quốc- Mỹ và phát biểu: "Chúng tôi thì đã già rồi, coi như không tính đến, nếu lần này xử lý không tốt quan hệ Trung – Mỹ thì những người trẻ 30 tuổi trở xuống hãy gội đầu cho tỉnh ngủ, chuẩn bị sống những ngày khốn khổ”.
Giữa lúc cuộc Chiến tranh thương mại Trung – Mỹ đang diễn ra gay gắt, ngày 28/7 vừa qua, Tiến sỹ Cao Thiện Văn, nhà phân tích hàng đầu của Công ty “An Tín Chứng khoán” (Essence Securities) đã có bài diễn thuyết trong hơn 70 phút tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Công ty “Sơn Tây Chứng khoán”.
Bài nói với chủ đề chính là quan hệ Trung – Mỹ và Chiến tranh thương mại Trung – Mỹ này lập tức được đưa lên Youtube và tràn lan các trang mạng. Nhiều ý kiến đánh giá: mức độ bạo dạn của Cao Thiện Văn khiến người ta “há hốc miệng”, nội dung “kích thích” nhất là ông Văn cho rằng: “Chúng tôi thì đã già rồi, coi như không tính đến, nếu lần này xử lý không tốt quan hệ Trung – Mỹ thì những người trẻ 30 tuổi trở xuống hãy gội đầu cho tỉnh ngủ, chuẩn bị sống những ngày khốn khổ”.
Ngay sau khi buổi lễ này kết thúc, trên mạng lập tức xuất hiện các đoạn ghi âm cùng đủ loại bài tốc ký, phân tích về nội dung diễn thuyết của Cao Thiện Văn. Nhìn chung các ý kiến bình luận đều đánh giá Cao Thiện Văn đã nói ra những vấn đề mà mọi người đang lo ngại, hàm lượng thông tin rất cao...
![]() |
Với việc D. Trump trở thành Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ quan hệ Mỹ - Trung ngày càng xấu đi
|
Thứ nhất, tiến hành cái gọi là “Chiến tranh phản kích tự vệ” (phi nghĩa) với Việt Nam khi xưa là bản lập công về ngoại giao khiến Mỹ chấp nhận Trung Quốc;
Thứ hai, mở cửa đối ngoại, bản chất cốt lõi là mở cửa với Mỹ; đó là quyết sách quan trọng của Đặng Tiểu Bình vào thời kỳ then chốt;
Thứ ba, sau khi Liên Xô giải thể, giá trị chiến lược của Trung Quốc đối với Mỹ giảm thấp, Đặng Tiểu Bình đề ra Phương châm 16 chữ “Bình tĩnh quan sát, giữ vững trận địa, ẩn mình chờ thời, quyết không đi đầu”; thực ra một lãnh tụ khác cũng đã đưa ra đề nghị tương tự “silence makes big money”.
Thứ tư, năm 2001, Trung Quốc gia nhập WTO, Clinton khiến giới chủ chính trị Mỹ tin rằng Trung Quốc sẽ trở thành một quốc gia có nền kinh tế thị trường tự do và quan niệm giá trị cũng tiếp cận tự do dân chủ kiểu Mỹ.
Thứ năm, 17 năm sau tỷ trọng kinh tế quốc doanh trong nền kinh tế Trung Quốc liên tục gia tăng, hình thái ý thức cũng ngày càng xa dần sự kỳ vọng của người Mỹ; ngày càng nhiều người Mỹ cảm thấy Clinton lừa họ, Trung Quốc đã từ đối tác biến thành đối thủ của Mỹ.
Thứ sáu, giờ đây nước Mỹ khí thế cuồn cuộn, chúng ta (Trung Quốc) chuẩn bị không đủ, cuộc giao tranh Trung – Mỹ lần này sẽ gây nêm hậu quả sâu xa cho Trung Quốc trong 30 tới 50 năm sau.
Thứ bảy, Nga – Mỹ gần đây ngày càng gần nhau, điều này phải hết sức cảnh giác.
Dưới đây, Viettimes xin trích dịch một số đoạn trong bài diễn thuyết dài 1 giờ 12 phút của ông Cao Thiện Văn:
Về quan hệ Trung – Mỹ trước kia và hiện nay
Cơ sở chính trị của việc duy trì mối giao lưu bình thường trong quan hệ Trung – Mỹ 40 năm qua nay đã không còn nữa. Quan hệ Trung – Mỹ sẽ bước vào thời kỳ vô cùng bất ổn, không xác định, đầy sự đối kháng trong thời gian dài, trung ương cần chuẩn bị tốt, đầy đủ cho điều này. Quay đầu lại xem xét thì thấy trung ương thực ra chưa chuẩn bị tốt, cho đến tận bây giờ có lẽ sự chuẩn bị của chúng ta vẫn chưa tốt. Ổn định Quan hệ Trung – Mỹ là ổn định đại cục cải cách mở cửa; khi Quan hệ Trung – Mỹ ổn định thì mọi việc khác trong nước khỏi lo.
![]() |
TS Cao Thiện Văn: Đặng Tiểu Bình đem vận nước đánh bạc, rất mạo hiểm.
|
Từ đầu năm nay, xét về góc độ chính phủ trung ương và kinh tế vĩ mô Trung Quốc thì thấy, chúng ta gặp phải vấn đề khá lớn trên hai mặt: một là Quan hệ Trung – Mỹ xuất hiện cục diện chưa bao giờ có từ khi hai nước bắt đầu giao lưu năm 1972 đến nay; hai là chống đỡ giữ thăng bằng, may mà trong 2-3 tuần qua, trên tầng chính sách đã có sự điều chỉnh mạnh mẽ, tạm ổn định được thị trường, nhưng vẫn tồn tại tính không xác định rất lớn.
Năm nay là tròn 40 năm Trung Quốc cải cách mở cửa. Nhìn lại 40 năm qua, sự tiến bộ về phát triển kinh tế và kỹ thuật là điều ai cũng thấy rõ, nhưng rất ít người nghĩ kỹ lại cuối năm 1978 khi ông Đặng Tiểu Bình mới chủ trì công tác đã nghĩ gì, làm những gì ảnh hưởng đến quyết sách chiến lược lâu dài; những quyết sách đó đã đặt cơ sở quan trọng cho 40 năm phát triển tốc độ cao của chúng ta.
Đặng Tiểu Bình sau khi được phục hồi đã làm một việc, đó là quyết định tấn công Việt Nam, ảnh hưởng đến mấy chục năm lịch sử sau đó của Trung Quốc. Trước năm 1979, Trung Quốc đã bỏ nhiều công sức giúp Việt Nam đấu tranh chống Mỹ; trong một thời gian dài quan hệ Trung – Việt như anh em một nhà. Đặng Tiểu Bình từng nói, Trung Quốc mở cửa đối ngoại là mở cửa với Mỹ, chứ không với Liên Xô, không với châu Âu cũng không với Mỹ La tinh. Vấn đề là ở chỗ, tiền đề mở cửa với Mỹ là để Mỹ chấp nhận. Giữa Trung Quốc và Mỹ tồn tại rất nhiều vấn đề, bao gồm viện Triều chống Mỹ, giúp Việt Nam, làm sao Mỹ có thể chấp nhận Trung Quốc?
Đặng Tiểu Bình gây chiến tranh biên giới 1979 chính là lập công dâng lên Mỹ, khiến Mỹ vui vẻ giang rộng vòng tay và chấp nhận Trung Quốc. Sau khi Đặng Tiểu Bình thăm Mỹ và hội đàm với Tổng thống Jimmy Carter, đã nói với Carter: chúng tôi quyết định đánh Việt Nam; sau đó Mỹ đưa cho một bản danh mục liệt kê những thứ trang bị quân sự Mỹ cung cấp cho Trung Quốc để gây chiến. Đẳng cấp của số viện trợ quân sự Mỹ giành cho Trung Quốc khi đó vượt quá đẳng cấp Mỹ dành cho các đồng minh của họ; Mỹ nhanh chóng nâng cấp Trung Quốc thành quan hệ hữu hảo phi đồng minh, cho Trung Quốc được hưởng đãi ngộ cao hơn cả các nước đồng minh trên nhiều phương diện.
Vì sao Mỹ lại làm như thế? Có hai nguyên nhân: Một là, Mỹ bị xơi quả đắng ở Việt Nam nên căm thù; hai là, Mỹ và Liên Xô nước lửa không dung nhau về ý thức hệ, Việt Nam là anh em của Liên Xô; Trung Quốc phát động cuộc chiến biên giới năm 1979 cho thấy sự cắt đứt của Trung Quốc với Liên Xô và chuyển hướng sang Mỹ. Điều này đã đặt cơ sở nền móng cho cải cách mở cửa của Trung Quốc; vì vậy cải cách mở cửa của Đặng Tiểu Bình không phải được quyết định sau khi suy nghĩ giản đơn, mà là xem xét toàn diện cục diện toàn cầu và có sự mạo hiểm nhất định.
![]() |
Đặng Tiểu Bình thăm Mỹ năm 1979
|
Liên Xô không động binh với Trung Quốc bởi vì binh lực của họ bố trí ở biên giới Trung – Xô rất mỏng; kỳ thực Liên Xô không hiểu rõ về quan hệ Trung – Mỹ, sợ ném chuột vỡ bình quý, không dám ra tay hành động. Về phía Trung Quốc mà xét, đó là Đặng Tiểu Bình đem vận nước đánh bạc, rất mạo hiểm.
Việc khôi phục sự giao lưu Trung – Mỹ là sự lựa chọn được đưa ra dưới thời Mao Chủ tịch, nhưng Trung – Mỹ không bước vào thời kỳ trăng mật. Bàn tay của Đặng Tiểu Bình đã nhanh chóng thúc đẩy Quan hệ Trung – Mỹ tới mức độ rất cao. Nếu nhìn nhận lại 40 năm bang giao Trung – Mỹ, chúng ta có thể thấy có 2 bước ngoặt quan trọng đều liên quan chặt chẽ đến Đặng Tiểu Bình.
Bước ngoặt thứ nhất là lập quan hệ Trung – Mỹ, Trung Quốc và thế giới phương Tây đều khôi phục được giao lưu, bao gồm cử lưu học sinh, mua kỹ thuật tiên tiến, Với sự giải thể Liên Xô, Mỹ giành được thắng lợi triệt để trong Chiến tranh Lạnh, Trung Quốc là quân cờ của Mỹ để đối phó Liên Xô, tính chiến lược quan trọng nhanh chóng giảm đi, quan hệ Trung – Mỹ lại đứng trước sự lựa chọn mới, Trước sự tan vỡ của Liên Xô, Đặng Tiểu Bình đã đề ra chỉ thị 16 chữ quan trọng cho trung ương “Bình tĩnh quan sát, giữ vững trận địa, ẩn mình chờ thời, quyết không đi đầu”.
Sách lược đó đã làm cho Trung Quốc trong suốt thời gian dài không bị trở thành đối thủ cạnh tranh của Mỹ; nếu đặt 16 chữ đó vào tình thế hiện nay mà xem xét thì cũng đặc biệt có ý nghĩa. Bước ngoặt thứ hai là, năm 1992, Đặng Tiểu Bình tuần thị phía Nam đã mở ra chương mới cho cải cách mở cửa, công cuộc cải cách mở cửa này có tác dụng rất quan trọng cho việc thúc đẩy quan hệ Trung – Mỹ.
Giở lại lịch sử nước Mỹ mà xem xét thì thấy, Mỹ có tình tiết truyền giáo thâm căn cố đế, nước Mỹ được lập nên bởi các tinh anh người da trắng. Mỹ hy vọng quảng bá quan niệm giá trị và lối sống của họ ra phạm vi toàn cầu; nếu quốc gia nào chấp nhận, ít nhất muốn tiếp cận hình thái ý thức của Mỹ, Mỹ sẽ vui lòng coi họ là bạn và giao lưu bình thường và giúp đỡ nước đó.
Sau đó chúng ta tiếp tục tìm hiểu chuyến Nam tuần của Đặng Tiểu Bình, xác lập mục tiêu của kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, phóng tay phát triển và khuyến khích kinh tế phi công hữu, cho chủ thể kinh tế được sự tự do lựa chọn lớn hơn. Điểm này, xét từ phía các chiến lược gia nước Mỹ và các tinh anh người da trắng thì là sự tiếp cận hình thái ý thức của Mỹ. Điều này khiến quan hệ Trung – Mỹ bước vào thời kỳ trăng mật mới, đó là sự lựa chọn trọng đại do Đặng Tiểu Bình quyết định.
![]() |
TS. Văn: Nếu hôm nay Mỹ không áp dụng biện pháp trừng phạt, thì sau này có lẽ Mỹ sẽ mất cả cơ hội lẫn năng lực kiềm chế Trung Quốc.
|
Năm 2001, khi Mỹ quyết định để cho Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới WTO, Tổng thống Clinton nói: với việc Trung Quốc tiếp cận kinh tế thị trường, nhân dân Trung Quốc không những có quyền mơ ước mà còn có cơ hội và con đường để thực hiện ước mơ đó; sự thay đổi này tất sẽ mang lại kinh tế phồn vinh; sau khi kinh tế phồn vinh, về chính trị họ cũng sẽ đòi hỏi quyền phát ngôn lớn hơn; đó là mục tiêu mà Mỹ kiên định thúc đẩy.
Quan điểm đó của Clinton đại diện cho quan điểm của giới tinh anh da trắng Mỹ, quan hệ Trung – Mỹ ở vào thời kỳ hòa hợp chưa từng thấy. Sau khi Trung Quốc gia nhập WTO, quan hệ thương mại với Mỹ mật thiết như thế, nhưng không xảy ra những va chạm, chủ yếu là vì giới tinh anh Mỹ vẫn có hy vọng đối với Trung Quốc; trong số hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ có rất nhiều thứ do các công ty Mỹ ở Trung Quốc sản xuất; các chiến lược gia Mỹ đều nói hãy cho Trung Quốc chút thời gian.
Thế nhưng hiện nay, nhận thức chung của giới tinh anh chính ở Mỹ là: khi xưa Clinton đã hứa hẹn và dao động quá nhiều. Đặc biệt là mấy năm qua, với sự chi phối của thành phần kinh tế quốc doanh ngày càng gia tăng ở Trung Quốc. Dưới con mắt họ, những lời hứa của ông Clinton khi trước đã không thực hiện được, trái lại còn tạo nên một kẻ thù đáng sợ cho nước Mỹ; kẻ thù đáng sợ này về chính trị đang mạnh bước đi về hướng ngược lại với người Mỹ đã chọn; nếu hiện nay không áp dụng biện pháp, thì sau này có lẽ Mỹ sẽ mất cả cơ hội lẫn năng lực kiềm chế Trung Quốc.
Lúc này các thương gia Mỹ đang làm gì? Họ đều chú ý vào văn phòng đại diện đàm phán mậu dịch Mỹ, yêu cầu áp dụng biện pháp cứng rắn với Trung Quốc; họ đề xuất đòi thoát khỏi tình trạng cạnh tranh không công bằng, họ không được đối xử công bằng ở Trung Quốc, thậm chí các xí nghiệp 100% vốn cũng bị cưỡng chế yêu cầu thành lập tổ chức đảng, họ không có khả năng đối kháng chính phủ Trung Quốc.
Gây chiến tranh thương mại, lợi ích của Mỹ cũng bị thiệt hại, người phụ trách Hiệp hội đậu tương Mỹ nói có thể hiểu được sự lựa chọn của Tổng thống, có thể hy sinh vì lợi ích quốc gia. Ai nói dân chúng Mỹ đều là nhà buôn? Ai nói họ không có tình cảm? Ai nói họ không có trách nhiệm?
Cả Thượng và Hạ nghị viện Mỹ đều thông qua Luật Du lịch Đài Loan với 100% số phiếu thuận, khuyến khích chính phủ Mỹ có sự giao lưu chính thức cấp cao với Đài Loan. Nghe nói, cuộc diễn tập quân sự Vành đại Thái Bình dương của Mỹ đã nghiêm túc xem xét việc mời quân đội Đài Loan tham gia. Hiện nay Mỹ dùng Đài Loan để đánh ta mà ta không có cách gì.
Vào tuần trước, các ông Donald Trump và Putin đã có cuộc hội đàm bí mật, sau khi kết thúc thì nhanh chóng lan truyền tin nói Mỹ rất có thể sẽ “Liên Nga chế Trung”. Các tinh anh của Nga khi suy nghĩ về việc vì sao Liên Xô tan rã đều có một nhận thức chung rất quan trọng là: sở dĩ Liên Xô tan vỡ là do Trung Quốc phản bội, Trung Quốc đã đâm sau lưng Liên Xô, nhận thức chung này là rất chính xác; tổng lượng kinh tế của Nga chỉ có 1 ngàn tỷ USD, không bằng tỉnh Quảng Đông.
Quan hệ Trung – Mỹ là vấn đề toàn cục, e rằng sẽ ảnh hưởng tới 30 – 50 năm sau. Mỹ đã dùng khoảng 50 năm từ 1945 tới 1991 để đánh sụp Liên Xô, giành chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh. Mỹ cũng có quyết tâm dành ra 50 năm để dìm Trung Quốc khi ta chưa có đủ năng lực thách thức Mỹ. Lúc này không dìm Trung Quốc thì sau này Mỹ chẳng còn có cơ hội; 20 năm sau tổng lượng kinh tế của Trung Quốc có thể sẽ gấp Mỹ 1,5 lần; đến 2028, tổng lượng kinh tế Trung – Mỹ khoảng 30 ngàn tỷ USD; theo quy hoạch “Made in China 2025”, rất nhiều kỹ thuật của chúng ta sẽ rất tiếp cận Mỹ; cho nên Mỹ phải nhân lúc này để dìm Trung Quốc.
![]() |
Cao Thiện Văn: Đối với những người trẻ từ 30 tuổi trở xuống, nếu lần này sai thì chỉ còn cách gội đầu cho tỉnh ngủ rồi chuẩn bị sống những ngày khốn khổ.
|
Các chiến lược gia của lãnh đạo Trung Quốc lúc này cần thể hiện được đảm lược, kiến thức và bàn tay của Đặng Tiểu Bình 40 năm trước. Trung Quốc có lựa chọn đúng đắn hay không cần phải chờ đợi. Nhớ lại từ Chiến tranh Thuốc phiện tới nay, các bước ngoặt lịch sử liên tiếp xuất hiện, Trung Quốc toàn lựa chọn sai lầm (năm 1949 cùng Liên Xô hay Phong trào theo Tây thời Mãn Thanh), ngoại trừ 2 lần đúng do Đặng Tiểu Bình lựa chọn (tức đề ra Phương châm 16 chữ và Cải cách mở cửa). Đối với những người trẻ từ 30 tuổi trở xuống, nếu lần này sai thì chỉ còn cách gội đầu cho tỉnh ngủ rồi chuẩn bị sống những ngày khốn khổ.
Trong lịch sử lâu dài của mình, Trung Quốc từng sáng tạo nền văn minh cổ đại sán lạn; cho đến 1842 khi tiếp xúc toàn diện với thế giới phương Tây và định du nhập hiện đại hóa thế giới phương Tây thì con đường này vô cùng gian nan. Vì sao vậy? Tôi cho rằng có một điểm liên quan đến phương thức tư duy của người Trung Quốc và cách nhìn nhận thế giới của người Trung Quốc không giống như cách nhìn nhận thế giới của người phương Tây.
Người phương Tây nhìn nhận thế giới có hai công cụ cơ bản. Một là, quan sát và đánh giá thế giới một cách khách quan; hai là, trên cơ sở đó suy ra để hiểu thế giới một cách nghiêm cẩn và logic. Còn người Trung Quốc hiểu thế giới, bao gồm cả tầng lớp tinh anh được giáo dục, thì nhận thức thế giới qua hai cột trụ: một là thuyết âm mưu, không tĩnh tâm bình khí xem xét thế giới một cách khách quan; thứ hai là dùng so sánh để lý giải thế giới, giống như cân đo. Các quan chức thị trường thì hiểu như nhận nước và xả nước, dùng cách đó để lý giải thế giới có vấn đề rất lớn là rất không chính xác, bỏ qua nhiều tình tiết phức tạp, nhiều lúc chắp vá, râu ông nọ cắm cằm bà kia…
(Còn nữa)
Tư liệu công khai cho thấy, ông Cao Thiện Văn sinh năm 1971, người Lâm Phần, Sơn Tây, Tiến sỹ, nhà kinh tế hàng đầu của An Tín Chứng khoán kiêm Đổng sự độc lập của Tập đoàn bảo hiểm Thái Bình dương, Trung Quốc, Ủy viên Ủy ban học thuật Diễn đàn Tiền tệ Trung Quốc, quản trị viên Diễn đàn kinh tế Trung Quốc…Ông được cho là người có học thức uyên bác, khả năng truyền cảm khi diễn thuyết rất tốt nên thường xuyên được mời đăng đàn tại các cuộc hội thảo hay diễn đàn quan trọng.
|
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)