Chỗ chưa đồng ý trong bài viết của nhà văn Phạm Đình Trọng

Dương Tự Lập

15-8-2019

Nén hương cho Bùi Tín và Tô Hải

Thấm thoắt đã qua giỗ đầu của hai nhân cách lớn là Bùi Tín và Tô Hải. Rất mến nhà văn Phạm Đình Trọng với nhiều bài viết của anh trình làng. Mới đây, được xem lại bài viết: Những Người Cuối Cùng Của Thế Hệ Hào Hoa Mà Lạc Bước Đã Ra Đi, đăng trên Tiếng Dân ngày 12/8/2018, tiếc thương hai Con Người là nhà báo Bùi Thành Tín và nhạc sĩ Tô Đình Hải, mất cùng ngày 11/8/2018 cùng ở tuổi 91.

Cùng sinh năm 1927, cùng là những chàng trai lớn lên ở Hà Nội, cùng chí hướng, cùng gặp buổi can qua dâu bể của đất nước. Bùi Tín mất ở quê người, nước Pháp. Tô Hải mất tại quê nhà, nước Việt.

Đọc xong bài viết, chép miệng định thôi, nhưng có một bình luận của ông Nghiem Vietanh dưới bài như sau: “Anh Phạm Đình Trọng đặt Nguyễn Đình Thi, Chế Lan Viên ngồi cùng các vị này kể ra hơi gượng ép… riêng trường hợp Chế Lan Viên, di cảo chỉ là trò tháu cáy, hai mặt…” Nhận xét này làm tôi chú ý bởi nó đúng với điều tôi đang suy nghĩ và tôi thấy người bình này rất tinh, không phải rỗi thời gian bình tếu, bình cho vui, hời hợt, nói vớ vẩn chơi chơi.

Phạm Đình Trọng không so sánh nhưng lại đánh đồng những kẻ kia với nhà báo Bùi Tín, nhạc sĩ Tô Hải, Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường, Nguyễn Hữu Đang, Thanh Tịnh, Thụy An, Văn Cao, Trần Dần, Hoàng Cầm, Tử Phác, Lê Đạt, Nguyễn Minh Châu, Nguyên Ngọc, Trần Duy, Trần Văn Cẩn, Sĩ Ngọc, nhà báo Trần Đĩnh… những kẻ kia là ai? Là Chế Lan Viên, Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Khải, (tôi mạn phép anh thêm vào: Đỗ Nhuận, Hoài Thanh, Huy Vân, Hữu Mai, Xuân Diệu, Huy Cận, Tô Hoài…) những kẻ cũng có hạng, có cân, có lạng, có máu mặt trên văn đàn.

Nếu so tuổi tác với những kẻ bề trên kia thì tôi chỉ vào hàng con cháu. Tôi đã gặp họ trên trang báo, trên trang sách, trên đường phố, trong quán nước, câu lạc bộ, nhà xuất bản, tòa soạn báo, nhà riêng của họ, nhà bạn bè, hay ở ngay trong gia đình tôi tại Hà Nội khi họ đến chơi với cha tôi. Chẳng vì thế mà tôi vị nể, né tránh cái quyền phê phán họ.

Theo nhận định chủ quan của tôi, e rằng anh Phạm Đình Trọng chưa lục lại đầy đủ các bài viết của mấy tay bồi bút đó những năm xa xưa xảy ra vụ phong trào Nhân văn – Giai phẩm 1958 mà thống soái tàn bạo trong vụ án Văn học nổi tiếng nghiêm trọng này là tay đảng viên, trưởng ban Tuyên huấn Tố Hữu, văn nô cung đình. Xem thêm bài viết: (Nhìn lại vụ án Nhân văn – Giai phẩm cách đây 40 năm, của nhà văn Hoàng Tiến, năm 1998).

Nói đến thơ Chế Lan Viên (Phan Ngọc Hoan) người ta nhớ ngay tới Điêu Tàn – 1937:

Tôi có chờ đâu có đợi đâu
Đem chi xuân lại gợi thêm sầu?
Với tôi, tất cả như vô nghĩa
Tất cả không ngoài nghĩa khổ đau!

…
Ai đâu trở lại mùa thu trước
Nhặt lấy cho tôi những lá vàng?
…

Có một người nghèo không biết tết
Mang lỳ chiếc áo độ thu tàn!
…

Chao ôi! Mong nhớ! Ôi mong nhớ
Một cánh chim thu lạc cuối ngàn.
(Xuân)

Nói phỉ phui cái mồm, tôi thầm nghĩ nếu viết xong Điêu Tàn, rủi ra ngay lúc đó đời Chế tàn, bị tai nạn thảm khốc, đứt mạch máu não, hay chẳng may ô tô nghiến chết ngoài đường thì mãi mãi người đời sau còn ngậm ngùi, tiếc thương nhìn nhận ghi nhớ Chế như ghi nhớ các thi nhân Hàn Mặc Tử, Yến Lan, Bích Khê, Quách Tấn. Trước khi gia đình Chế chuyển về khu tập thể Trung Tự gần nhà tôi, rồi vào Nam ở hẳn, tôi có dịp theo bề trên năm 1975 ghé thăm gia đình ông trong khu nhà Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, số 51 Trần Hưng Đạo. Trên bàn viết của ông đặt tấm biển làm người đến chơi khó chịu: (Khách đến chơi miễn ngồi lâu). Khác với bác thơ Ngô Xuân Diệu rất niềm nở hiếu khách, hơn hẳn Chế ở đoạn đối nhân xử thế này:

Nhà tớ nằm cạnh Cột cờ (24 Điện Biên Phủ cạnh Cột cờ)
Ai vui thì đến ai lờ thì thôi.

Nhưng hôm nay ngôi nhà này nếu ai đó muốn vào chơi cũng không được bởi chủ ngôi nhà là Xuân Diệu thì đã mất từ lâu. Còn ngôi nhà nay đang tranh chấp, cãi vã, lộn xộn, ngã ngũ ra sao thì chưa rõ. Cù Huy Hà Vũ, con trai nhà thơ Cù Huy Cận, cựu Bộ trưởng, Đại biểu Quốc hội gọi Diệu bằng bác ruột, cũng được Diệu nhận làm con nuôi đâm đơn kiện tụng í ới. Vũ đã bị đảng tống giam vào ngục và đã được can thiệp cho qua cư trú ở Mỹ. Đáng đời Cận, đáng đời Diệu. Ở dưới âm phủ Cận với Diệu có biết và có đau đớn việc này không. Diệu cũng đã đi theo đảng, từng là Đại biểu Quốc hội, Diệu vẫn còn sống ở Thơ, Thơ – 1938 trước cách mạng:

Yêu, là chết ở trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu?
Cho rất nhiều, song nhận chẳng bao nhiêu
Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết.
(Yêu)

Khi chưa theo đảng Diệu có những vần thơ nghe thơ như thế, sau đi theo đảng từ những thập niên 1950 thơ Diệu viết kiểu thế này:

Mỗi lần tranh đấu gay go
Chúng con đã được Bác Hồ đến thăm
Chúng con dưới vực sai lầm
Đang vươn mình, được Bác cầm tay lên,
Lời Cha rất mực dịu hiền,
Như là thấm nhẹ, mà xuyên vào lòng,
Con ngồi trước Bác mênh mông,
Tội nhiều, chưa dám thẳng trông Cha già.
(Thơ dâng Bác Hồ)

Với lối nịnh bợ “nâng bi” lãnh tụ như thế, Diệu chết ngóm tự lúc nào không biết.

Nhìn tấm biển đặt trên bàn viết của Chế tôi nghĩ: Chà, chắc ông Chế này quí thời gian ghê lắm, nghĩ rằng ông chỉ dành thời gian để viết thơ cho đời, không muốn khách ngồi lâu mất thời giờ. Lúc ấy còn trẻ tôi đã bị lầm. Nhiều năm về sau này từng nghe nhà phê bình văn học Nguyễn Đăng Mạnh nói, nếu để Chế Lan Viên thay vào chân Tố Hữu thì còn quá Tố Hữu. Hoàn toàn không bông đùa, lời nhận xét của nhà phê bình rất nghiêm túc. Ông Chế đi theo đảng, là đại biểu Quốc hội, được ăn lộc đảng, ông viết thơ ca tụng, tung hô:

Tổ Quốc Bao Giờ Đẹp Thế Này Chăng?
Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn nghìn năm
– Chưa đâu! Và ngay cả trong những ngày đẹp nhất.
…
Những ngày tôi sống đây là đẹp hơn tất cả
Dù mai sau muôn vạn lần hơn!
…
Thịt xương ta phơi ngoài bãi bắn
Lại tái sinh từ Pắc Bó, Ba Tơ…

(Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng – Chế Lan Viên)

Thế có nghĩa là dấu mốc của Tổ Quốc được Chế tính từ ngày 2/9/1945 ông Hồ đứng ra đọc tuyên ngôn độc lập cho nước Việt trở về thời đồ… bánh trưng bánh tét vua Hùng Vương chưa có đảng đưa đường, Hồ chỉ lối chắc là xấu xa đồi bại, muôn vạn lần khốn nạn hơn. Ông Chế muốn nói “nếu” đảng Cộng sản mà ông thừa hưởng ăn lộc dẫu sau này có chết và ông ta chết thì thời ông sống vẫn là đẹp nhất, đảng ông ta thờ phụng vẫn là nhất nhất bởi “Dù mai sau muôn vạn lần hơn”.

Thơ xu nịnh, tởm lợm thật. Vì gần nhà nên khi ông đi làm, thỉnh thoảng tôi có nhìn thấy cái mặt ông, cái mặt cũng đẹp y chang mặt đảng, đẹp nhưng không chơi được. Khi ông Chế ngỏm, bà Vũ Thị Thường, vợ của ông, năm 1990 tung ra “Di cảo” thơ chồng, muốn thanh minh cho người đời rõ, cái bộ lòng trong trắng trung thực sám hối của chồng ta đây với hai trong loạt bài viết:

Trừ Đi:
Sau này anh đọc thơ tôi nên nhớ
Có phải tôi viết đâu! Một nửa
Cái cần đưa vào thơ tôi đã giết rồi
…

Bánh Vẽ
Chưa cần cầm lên nếm anh đã biết là bánh vẽ
Thế nhưng anh vẫn ngồi vào bàn cùng bè bạn
Cầm lên nhấm nháp
Chả là nếu anh từ chối
Chúng sẽ bảo anh phá rối
Đêm vui…

Độc giả đọc những bài thơ bản thảo muộn màng như thế này, rất nhiều người đã vội vã ca ngợi sự thành khẩn của Chế, khen ngợi Chế thành thực. Cả một thời ta đã bị đảng lừa. Không, không bao giờ ta lại lần nữa bị cá nhân Chế lừa, bị văn nô Chế lừa. Ta không thể chấp nhận sự sám hối xảo trá của Chế trước khi Chế ngáp ngáp lìa đời. Trừ đi hay cộng lại, bánh vẽ hay bánh bao, bánh nướng hay bánh tôm, bánh xèo hay bánh c… chi chi đi nữa ta không tin.

Cả một thời đau thương bao cấp, ba, bốn giờ sáng ta phải nhỏm dậy đem xô, nồi, thùng, xoong chậu… thủng đi để xếp hàng thay người mua từng mớ rau bìa đậu, tranh giành chửi bới nhau ngoài cửa hàng mậu dịch quốc doanh thì Chế ta ngủ đẫy giấc rồi nhỏm dậy viết: “Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng”. Chế không sống lại để nghe bậc em út Bùi Minh Quốc chửi nhại Chế:

Hỡi sông Hồng tiếng thét bốn nghìn năm
Tổ Quốc bao giờ nhục thế này chăng?

Cái lúc tưởng Chế “điêu” thì Chế không điêu. Cái lúc tưởng Chế “tàn” thì Chế không tàn (1937) theo đảng. Khi theo đảng Chế có: Ánh Sáng và Phù Sa. (1960) Chế “phù” phiếm và “sa” đọa theo đảng nên Chế chết đứt không ánh sáng. Đáng đời nhà Chế lắm.

Ông đại tá văn Nguyễn Khải thì sao? Một gã cơ hội, một tay láu cá nổi tiếng trong đám làng văn, ở Tạp chí Văn nghệ Quân đội số 4 Lý Nam Đế. Khải viết: Xung Đột, nên được anh Tố Hữu khen ngợi. Khải nhỏ tuổi, lấy tư cách gì, lấy nhân cách gì mà dám mắng nhiếc Trần Dần, mà dám lẻo mép chửi rủa nhà thơ “Nhất Định Thắng” (1956) này ở bài viết: “Những Bài Học Của Đấu Tranh Cách Mạng”. Văn nghệ Quân đội, số 5, tháng 5/1958, trang 49-53. Trong bài viết, Khải to mồm chửi quàng chửi quáng cả vào nhà thơ Lê Đạt, tác giả bài thơ “Nhân Câu Chuyện Mấy Người Tự Tử” (1956).

Ngày con trai Khải bị chết đuối ở ngoài bãi sông Hồng, gần chân cầu Long Biên ối kẻ độc mồm độc miệng nguyền rủa: Trời quả báo, đáng đời nhà tay này. Vào Sài Gòn ở, về già không có ai đến chơi. Buồn! Suốt ngày gọi điện mời nhà báo Trần Đĩnh tác giả “Đèn Cù” (2014) tố cáo đanh thép chế độ độc tài cộng sản Việt Nam tàn ác đến nhà chơi, nói chuyện ngẫu (theo tác giả Đèn Cù kể).

Buồn! Năm 2006 Khải ngồi bóp đầu bóp trán bóp bi viết: “Đi Tìm Cái Tôi Đã Mất”. Khải nói: “Một xã hội mà công dân không được quyền sống thật, nói thật, nhà văn cũng không được quyền bộc bạch tâm sự riêng tư của mình trên trang giấy là một xã hội không có chân móng“. Trong tùy bút những tháng ngày sắp lìa thây, Khải viết: “Cũng năm ấy (2000) tôi được trao giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt 2. Mừng thì rất mừng nhưng tôi đã nhận ra ngay đây là tấm bia mộ sang trọng cắm lên một đời văn đã tới hồi kết thúc“.

Mọi lời của Khải nói khi sắp tàn đời ta đều bất nhận. Bọn chúng có nết thật giống nhau, khi đương chức, còn hưởng bổng lộc quyền lợi thì chúng câm họng. Đến khi sắp đóng nắp quan tài rồi mới phọt ra sự giả nhân nghĩa “sám hối”. Chó lợn một phường cả. Chứ lúc đeo hàm đại tá đi đâu cũng có kẻ cung người phụng, sao chẳng thấy Khải “Đi Tìm Cái Tôi Đã Mất”? Nhục nhã thay lũ bồi bút cho đảng này.

Ông Hoài Thanh, Đại biểu Quốc hội, nhà phê bình văn học có số má, có đứa con tinh thần: “Thi Nhân Việt Nam” – 1941, khi chưa theo đảng. Cuốn chân dung văn học này của Hoài như một viên ngọc quí, mà đúng là quí thật. Viết xong cuốn này, tỉ như ông chết lăn đùng ngã ngửa hoặc chết bất đắc kỳ tử tôi tin tên tuổi ông sẽ còn bất tử. Nói tới ông ta tôi nhớ cái mặt phèn phẹt của ông ấy vào một tối cuối năm 1977 tại hội trường cạnh rạp chiếu phim Công Nhân trên phố Tràng Tiền. Cơ quan Văn hóa Hà Nội mượn để tổ chức buổi nói chuyện kỷ niệm 5 năm: Hà Nội, Điện Biên Phủ trên không và 33 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Hoài Thanh được trân trọng mời đến. Tôi ngồi hàng phía dưới cách mấy ông nhà văn Vũ Tú Nam, Lữ Huy Nguyên và anh nhà thơ trẻ Phạm Tiến Duật cùng khu tập thể Trung Tự với tôi. Trên diễn đàn ông Hoài Thanh nói thao thao bất tuyệt về “Bác dẫn đường Đảng chỉ lối”. Thao thao bất tuyệt về tập thơ “Máu và Hoa” mới xuất bản của Tố Hữu. Ông tô Máu bôi Hoa của Tố ghê gớm đến thế.

Đây là lần thứ hai tôi gặp ông. Lần đầu, lúc đó còn nhỏ, theo cha tới chơi nhà ông Đặng Thai Mai, bố vợ tướng Võ Nguyên Giáp. Thật ra hai ông là bạn hồi trẻ với nhau, Giáp lấy con gái bạn. Ông Mai ở phố Nguyễn Huy Tự gần Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương Y- éc- xanh cạnh vườn hoa Pasteur. Theo trí nhớ tuổi thơ, hôm ấy ông Hoài nói chuyện từ tốn, không nghe nói thơ Tố Hữu. Có lẽ ngồi trước bậc võ công thượng thặng thầy Đặng nên Hoài ta biết ém võ của mình. Đêm nay trước đông đảo quần chúng, ông vung tay tô Máu bôi Hoa của bác Tố tận chín tầng cao. Đi đâu cũng vỗ ngực: “Nói đến thơ Tố Hữu thì phải để tôi bình“. Đã có khi mô ông Hoài bình bài thơ Đời Đời Nhớ Ông, khóc Stalin (1953) của bác Tố chưa nhỉ?
Ông Stalin ơi! Ông Stalin ơi!
Hỡi ơi, Ông mất! Đất trời có không?
Thương cha, thương mẹ, thương chồng
Thương mình thương một, thương Ông thương mười.

Chắc hẳn ông đã bình rồi mà ta bỏ lỡ không nghe chăng, ấy cũng là đáng tiếc. Ông tô Tố Hữu ông tố Trần Dần: (Hoài Thanh – Vạch Tính Chất Phản Động Của Bài Nhất Định Thắng Của Trần Dần). Báo Văn Nghệ, Hà Nội, số 110, 1/3/1956. Cũng trên tờ báo này ngay sau đó ông ta thừa nhận: “Tôi Đã Sai Lầm Như Thế Nào Trong Việc Phê Bình Bài Thơ ‘Nhất Định Thắng’ của anh Trần Dần” – Văn Nghệ 20/ 9/ 1956. Một lời sám hối quỷ quyệt khi đã thoi người ta vỡ mặt, đểu thật. Xuân Sách nhà thơ vẽ cái mặt của ông Hoài khá chính xác:

Vị nghệ thuật một nửa đời
Nửa đời còn lại vị người ngồi trên
Thi nhân còn một chút duyên
Lại vò cho nát lại lèn cho đau
Bình thơ tới thuở bạc đầu
Vẫn chưa thể tất nổi câu nhân tình
Giật mình mình lại thương mình
Tàn canh tỉnh rượu bóng mình cũng tan.

Đầu năm 1982, Hoài Thanh hóa ma trước mấy tháng tôi ra quân – trong ba lô của tôi vẫn còn cuốn Phê Bình và Tiểu Luận tập 1 cùa Hoài. Không bao giờ còn thấy bóng dáng Hoài Thanh trên bất cứ diễn đàn nào nữa.

Hữu Mai, Đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam, tác giả của Cao Điểm Cuối Cùng, kẻ tham gia viết Hồi ký cho tướng Võ Nguyên Giáp, kẻ viết Ông Cố Vấn, nói về tình báo cộng sản Vũ Ngọc Nhạ. Vũ Ngọc Nhạ đi theo đảng trước lúc chết có nói gì với người nhà không, chứ tình báo cộng sản Phạm Xuân Ẩn cùng thời, đã thất vọng cộng sản, trước khi nhắm mắt không quên nhắn lại gia đình, bầu bạn: Xin đừng chôn tôi gần cộng sản. Thật đau đớn cho người tình báo cả đời đi theo chủ nghĩa hoang tưởng.

Hữu Mai cũng là kẻ bồi bút có hạng. Hữu Mai từng viết “Để Rõ Thêm Chân Tướng Phản Động Của Trần Dần”, đăng trên Văn nghệ Quân đội, số 5, tháng 5/1958 trang 57/62. Mai tức là chôn, chắc Mai chết người ta chôn Mai cùng đồng đảng cộng sản và chôn luôn tên tuổi chẳng mấy tốt đẹp của Mai.

Đỗ Nhuận, Tổng thư ký Hội nhạc sĩ Việt Nam hai mươi nhăm năm 1958 – 1983, nổi tiếng khi viết Du Kích Sông Thao (1949) bao nhiêu, thì cũng nổi tiếng bấy nhiêu khi bồi bút viết “Bộ Mặt Thực của Trần Dần Trong Nhóm Phá Hoại Nhân Văn – Giai Phẩm”, đăng trên Tạp chí Văn nghệ số 12 tháng 5/1958.

Huy Vân (Lê Huy Vân), Tổng biên tập báo Tổ Quốc, Đại biểu Quốc hội, cùng hội cùng thuyền với những kẻ bồi bút trên viết: “Một Tâm Hồn Đồi Trụy Trần Dần”, đăng trên báo Nhân Dân ngày 25/4/1958. Đại biểu Quốc hội, nhà văn Nguyễn Đình Thi, Tổng thư ký Hội nhà văn Việt Nam, suốt 30 năm 1958-1989 xách ca táp đi công du nước ngoài gấp nhiều lần nguyên thủ quốc gia, có thơ nhại:

Người đi lên đầu không ngoảnh lại
Sau lưng lũ bồi bút theo đầy.

Ngang ngửa với Thi đi nước ngoài nước trong có ông Tô Hoài cũng vậy:
Ô hô nhà bác Tô Hoài
Viết phiêu lưu ký giương oai dế mèn
Cầm bút theo đảng ớn hèn
O chuột với chú dế mèn cũng khinh
(Thơ dân Hà Nội)

Những kẻ tôi kể ra trên đây để chứng minh với bạn đọc, với anh Phạm Đình Trọng, rằng loại người này không đáng viết hoa, không Hào hoa dẫu bị Lạc bước, bởi họ cũng chỉ là bọn cơ hội, cách mạng nửa mùa, bọn xôi thịt, phường giá áo túi cơm cả mà thôi. Không có vị gì để xếp những loại người này vào cùng hàng với Bùi Tín và Tô Hải. Còn những Con Người Lạc bước nhưng họ vẫn Hào Hoa, ấy là bởi cái tâm và tấm lòng trong sáng tuyệt đối (cách mạng) của họ. Cứ xem đi họ nói gì nhỉ? “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn”, rồi người nhạc sĩ viết:

“Mùa thu năm 1945, ngày tôi lên đường làm lính Vệ Quốc, Cha tôi đã cảnh cáo: ‘Đi theo cộng sản hả? Thất bại đừng có vác xác về, tao tống cổ ra đường đó!’ Tôi đã thất bại và không có cơ hội quay về quỳ trước mặt Cha nữa. Xin kính dâng cuốn hồi ký này lên hương hồn Cha tôi như lời tạ tội về lỗi lầm đã phạm” – (Tô Hải).

Đêm Giữa Ban Ngày: “Tôi tặng cuốn sách này cho: Những người con của nước Việt đã cống hiến đời mình cho một nước Việt Nam độc lập và dân chủ. Hương hồn cha tôi và những người cộng sản đã chết bởi tay các đồng chí của họ… Các bạn tù của tôi, cộng sản cũng như không cộng sản. Các thế hệ sau tôi, hy vọng họ sẽ không bao giờ phải sống như tôi đã sống, dưới bất cứ gông cùm chuyên chế nào”. (Vũ Thư Hiên).

Tôi bước đi
Không thấy phố
Không thấy nhà
Chỉ thấy mưa sa
Trên mầu cờ đỏ…

(Trần Dần)

Có phải như ai nấp bóng Cụ
“Thời lai đồ đểu” mới ngo nguây.

(Dương Quân)

Nhưng đem bục công an
Máy móc
Đặt giữa tim người
Bắt tình cảm ngược xuôi…

(Lê Đạt)

Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu…

(Phùng Quán)

Quay mặt vào đâu cũng phải ghìm cơn mửa
Cả một thời đểu cáng lên ngôi…

(Bùi Minh Quốc)

Những mơ xóa ác ở trên đời
Ta phó thân ta với đất trời
Ngỡ ác xóa rồi thay cực thiện
Ai hay, biến đổi, ác luân hồi

(Trần Độ)

Hồi ký “Mặt Thật” của tác giả Bùi Tín, viết: “Tác giả quý mến tặng cuốn sách này tới các bạn trẻ Việt Nam trong và ngoài nước. Với niềm ân hận của thế hệ đi trước thành tích ít, lỗi lầm nhiều. Với lòng tin cậy ở thế hệ trẻ đang là động lực chính đưa đất nước vào kỷ nguyên dân chủ, xây dựng một xã hội dân sự – lỗ hổng tai hại của chủ nghĩa Mác-Lênin”.

Vậy đó, “Thế Hệ Hào Hoa Mà Lạc Bước Đã Ra Đi”. Họ ra đi hết cả rồi.

Nếu cho tôi được nói một lời, một lời thôi, thì tôi chắp tay ngửa mặt trời cao nói thế này: Xin đừng bao giờ nữa! Đừng bao giờ nữa thế hệ Việt Nam mai sau kia ơi! Đừng bao giờ phạm phải LỖI LẦM cũng như những TỘI ÁC mà thế hệ cha ông cộng sản của chúng tôi đã phạm phải ngót một thế kỷ qua.

______

Một số hình ảnh tác giả Dương Tự Lập gửi tới Tiếng Dân:

Nhà báo Bùi Tín tới Munich nói chuyện tháng 9 năm 1995 và Nguyễn Văn Tuấn bạn tác giả

Nhạc sĩ Tô Hải

Nhà thơ Trần Dần, ký họa của họa sĩ Nguyễn Đình Đăng

Nhà thơ trào biếm Dương Quân, ký họa của họa sĩ Bùi Xuân Phái

Nhà thơ Lê Đạt (Phan Nguyên)

KHÔNG AI DÁM KÝ NGHIỆM THU ĐƯỜNG SẮT

Cát Linh-Hà Đông?

Nhà báo Nguyễn Đình Ấm - Hôm qua gặp ông đi bộ cùng có vẻ là cán bộ to ở bộ Giao thông, một ông hỏi: Bao giờ đường sắt Cát Linh-Hà Đông chạy? Ông nói với người bạn: Tàu Cát Linh-Hà Đông còn lâu mới có vì không thằng nào dám ký nghiệm thu. Không nghiệm thu thì chạy thế đéo nào được. Mà không thằng chó nào dám ký vì sai từ thiết kế đến thi công, vật liệu "đểu". Thép đường ray, ốc, nẹp... của Pháp hơn trăm năm qua vẫn không rỉ nhưng thép của Tàu chưa sử dụng đã rỉ toe toét, có vẻ như họ làm từ thép phế liệu, đặc biệt hầu như không có khâu nào tự động hóa, khi chạy phải có hơn 600 lao động điều hành, quản lý...thì lấy tiền đâu mà bù lỗ hàng bao nhiêu năm. Đặc biệt, mai đây hỏng hóc cần thay phụ tùng, vật tư mà TQ giở trò chậm trễ hoặc cắt thì chỉ có bỏ. Nói chung là bây giờ "tiến thoái lưỡng nan". Cứ duy trì đống bê tông ấy thì tức mắt, đập đi thì tốn công mà số bê tông ấy đổ ở đâu cho hết...

Tầm Chương Trích Cú, Một Bản Tính Của Kẻ Nộ Lệ. (Bài hưởng ứng theo “ĐỀ CƯƠNG GIẢI TƯ TƯỞNG HỆ NHO GIÁO” của Ts Chu Mộng Long). Bà Đầm Xòe Phạm Thành.

Tháng Tám 13, 2019

Tầm chương trích cú là căn bệnh của đám hủ nho. Hủ nho, nghĩa của nó là “nhà nho có tư tưởng quá lạc hậu và lỗi thời”. Nhưng theo tôi, hủ là cái hủ, cái bình, cái vại; nho là nho giáo. Hủ nho là cái vại, cái bình đựng nho giáo ở trong đó.

Đám này, thời Phong kiến, hễ cứ mở mồm ra là Khổng nói thế này, Mạnh nói thế kia. Coi Khổng, Mạnh như chân lý bất biến, như ánh sáng, như thước đo vạn vật trong cõi nhân sinh hay vũ trụ bao la. Tôn Khổng, Mạnh lên bậc chí tôn thánh thần, duy nhất đúng, duy nhất phải thờ phụng mà quên đi, Khổng, Mạnh cũng chỉ là người trần mắt thịt, có xấu, có tốt, cũng ham muốn tiền tài, danh vọng, cũng hám gái như bất kỳ một thằng đàn ông đích thực nào.
Tư tưởng của Khổng, Mạnh cũng vậy, có điều tiến bộ, có điều phản động, có điều văn minh, có điều mất dạy. Khổng, Mạnh là kẻ tội đồ đầu tiên kỳ thị Nam, Nữ. Coi phu nữ không ra gì: “Nữ nhân ngoại tộc”, “Nhất Nam viết có, thập nữ viết vô”, coi phụ nữ như đồ chơi, cái máy đẻ, không thể có nhân cách như người quân tử. Tệ hơn nữa, Khổng, Mạnh còn phân biệt các bộ phận trên cơ thể con người, chỉ coi trọng cái tim, cái óc, báng bổ và mịệt thị các bộ phận khác của con người, như lồn, như cặc. Coi lồn cặc là thứ dơ bẩn. Người có chữ, có nghĩa phải xa lánh các từ này. Người nào dám gọi đúng tên được xem là những kẻ dung tục, vô văn hóa. Khổng, Mạnh rất đắc chí với tư tưởng phân biệt khu xử này đến mức ngu muội mà quên đi rằng, Khổng, Mạnh cũng từ cặc lồn mà ra. Không có hai công cụ tinh dục cặc lồn đó, sẽ không có Khổng, Mạnh nói riêng và cả loài người nói chung. Báng bổ, kinh miệt nó, Khổng, Mạnh cũng chỉ là đứa trẻ con chưa trưởng thành.

Chỉ biết Không, Mạnh đúng, không thấy Không, Mạnh sai, tôn Khổng Mạnh thành thánh thần, thành chân lý, rồi, cứ mở mồm ra, Khổng, Mạnh nói thế này, Không, Mạnh nói thế kia, là thể hiện não trạng a dua, bầy đàn, nô lệ.
Nước Tàu, nước Việt Nam có cả mấy ngàn năm Phong Kiến, vì chỉ coi có Khổng, Mạnh là chân lý, là thước đo vạn vật, nên đã không có một công trình khoa học nào có giá trị đóng góp cho nhân loại. Bước tiến bộ của xã hội thì vẫn như một nhà tù đóng kín cửa. Khoa học kỹ thuật thì chỉ quanh đi, quẩn lại với Âm- Dương, cho rằng, đó mới là học thuyết khoa học vĩ đại nhất, bao trùm vũ trụ nhất, để rồi, lẹt đẹt trườn bò theo khoa học kỹ thuật của phương Tây như con gà rù, chân bị tóc cuốn.
Đắm chìm, ngoi ngọp, ngụp lắn trong cái ao tù đó, cho đến khi phương Tây đưa quân sang xâm lược và khai hóa, bọn hủ nho Tàu, Việt mới biết, hóa ra, trái đất tròn chứ không phải là vuông, nó tự quay xung quanh nó, chứ chẳng phải nó đứng yên, rồi thung thăng tự tại với thân vận com le cà vạt, tay cầm ba toang, mở mồm ra là, Sô nói thế này, He nói thế kia, Đe nói thế này, Kinh thánh nói thế kia… mà không dám nghĩ rằng, sự vật vận động là vô cùng, chân lý chỉ là tương đối, nó có thể đúng ở chỗ này nhưng sai ở chỗ khác. Vũ trụ là mênh mông, không có điểm bắt đầu và điểm kết thúc, thước đo nào, dù bao quát đến mấy, chính xác đến mây, cũng không thể áp đo cho toàn thể vũ trụ được.
Cứ tưởng có ánh sáng khai phóng của Tây Phương rọi vào tim óc, đám hủ nho Tàu, Việt sẽ trưởng thành hơn. Nhưng không, với thể chế chính trị độc tài do cộng sản cầm quyền, căn bệnh hủ nho tầm chương trích cũ lại được đất bùng lên, phát triển nở rộ hơn bao giờ hết. Đám này, với đội ngũ hủ nho tiên phong là những đảng viên cộng sản đã lên tới cả chục triệu người, riêng Việt Nam có hơn 4 triệu người. Đám này mớ mồm ra cũng chỉ là Mác nói thế này, Lê nói thế kia, Sít, Mao nói thế này, Hồ, Kim nói thế kia, và dồn toàn tâm, toàn trí, mở mồm hết cỡ hò hét: Mác, Lê, cộng sản là vô địch, muôn năm; Le, Sit, Mao, Hồ vĩ đại, muôn muôn năm. Thậm chí, họ còn khoe khoang bản lĩnh nô lệ của họ rằng, nói sai, làm sai nhưng có lợi cho đảng thì cứ nói, cứ làm. Nói đúng, làm đúng nhưng không có lợi cho đảng thì không được làm, không được nói. Vì thế, đám hủ nho cộng sản này mới tự tin giống họng lên, đảng là cuộc sống của tôi, đảng là mùa xuân, đảng như mặt trời, đảng như mẹ hiền, vân vân, mà không nhận ra rằng, Le, Sít, Mao, Hồ là những kẻ đại gian, đại ác.
Cũng vì cái não trạng bầy đàn nô lệ đó mà dân miền Bắc mới trích máu làm đơn, xung phong nhập ngũ, chấp nhận làm con thiêu thân cho đảng, ào ạt tiến vào miền Nam, xua cho kỳ được Mỹ ra khỏi đất nước, tiêu diệt cho kỳ được chế độ Việt Nam Công Hòa, mà không biết rằng, mình đã bắn vào chính mình và bắn vào tương lai của chính dân tộc mình.
Ngày nay, khi lý thuyết Mác Lenin về Chủ nghĩa xã hội đã được nhân loại vứt vào sọt rác, đám hủ nho cộng sản vẫn say mê nhai nó, nuốt nó, vẫn coi nó là ánh sáng soi đường cho dân tộc/ nhân loại tiến lên; nhiệt thành ủng hộ nó, sống chết vì nó, xem nó là mình “còn đảng, còn mình” mà không biết rằng, ủng hộ cộng sản là ủng hộ cho thân phận làm nô lệ của mình và cả dân tộc mình.
Ở Việt Nam, căn bệnh hủ nho này chủ yếu nằm ở người miền Bắc, tính từ sông Gianh trở ra. Đám này hiện đang là lực lượng chính giữ ví trí lãnh đạo khắp đất nước, đang là những nhà, những trí thức nổi danh đem cái hủ nho của mình ra ru ngủ, bịp bợm dân tộc. Đó là lý do, dân tộc Việt Nam muốn ngẩng đầu lên, muốn co chân đi theo ánh sáng của văn minh phương Tây nhưng luôn luôn bị chặn đứng lại.

Cảnh báo các tôn giáo đừng để bị lợi dụng là “vỏ bọc cho sự đàn áp”

Các Sư Nhà nước ( Quốc doanh) làm lễ cầu siêu cho ông cố chủ tịch Trần Đại Quang

“Nêu cao tinh thần cảnh giác, không để các thế lực lợi dụng chống phá ta về dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo, cản trở Việt Nam trong hội nhập và hợp tác quốc tế” là phát biểu của ông Thủ tướng Việt Nam, Nguyễn Xuân Phúc, sáng ngày 9/8/2019 tại cuộc gặp mặt với chức sắc, chức việc tôn giáo diễn ra ở thành phố Đà Nẵng.

Một số người trong cuộc phản ứng ra sao đối với phát biểu mới nhất đó về tôn giáo của người đứng đầu chính phủ Hà Nội?

“Tôn giáo đóng góp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”?

Linh mục Giuse Đào Nguyên Vũ, hiện là Chánh văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam có mặt tại buổi gặp mặt hôm đó với tư cách là một người đưa tin. Ông thuật lại với phóng viên Đài Á Châu Tự Do:

“ Tôi nghĩ rằng đây là một cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng với các tôn giáo với thông điệp là chính phủ cũng trân trọng sự đóng góp của các tôn giáo trong nhiều lĩnh vực.

Như Giám mục Bùi Chu cũng nói rõ trong buổi gặp là có các lĩnh vực mà nhà nước không thể làm hết được như y tế cộng đồng, môi trường, trợ giúp cho người nghèo… thì Giáo hội Công giáo vẫn đóng góp từ xưa đến nay cũng không cần có biểu dương, nhưng ý của Chính phủ là muốn ghi nhận và lần đầu tiên chính phủ chủ biết được là các tôn giáo đang đóng góp những gì cho quê hương này.”

Còn Chánh trị sự Hứa Phi, Trưởng ban đại diện khối Cao Đài Nhơn Sanh ở Việt Nam cho rằng, tôn giáo quốc doanh thật ra chỉ đóng góp cho đảng Cộng sản là chính.

“Từ trước tới giờ, tất cả những tôn giáo độc lập hoặc tôn giáo chơn truyền thuần túy, không theo nhà nước lúc nào cũng bị chính quyền ngăn cản toàn bộ.

Ngày hôm nay, nói về tôn giáo đóng góp cho xã hội, theo tôi nghĩ cái này là tôn giáo của nhà cầm quyền Việt Nam dựng lên, có mục đích kinh doanh tôn giáo chứ không phải là tôn giáo lo cho tinh thần nhân loại.

Về vấn đề buổi gặp mặt, tôi nghĩ là người ta đưa lên để làm màu mè với dư luận mà thôi. Nếu mà tôn giáo quốc doanh đóng góp thì chỉ đóng góp cho đảng Cộng sản chứ không phải là đóng góp cho dân tộc Việt Nam.”

Khối Nhơn Sanh đạo Cao Đài không được chính phủ Hà Nội công nhận, ông Hứa Phi vào tháng 5 năm 2018 từng bị những người bịt mặt đánh đập, cắt râu ngay tại nhà ở Lâm Đồng để ngăn cản ông gặp phái đoàn Úc nói về tự do tôn giáo. Vào tháng 11 cùng năm, sau khi gặp phái đoàn Mỹ trở về ông phát hiện nhà mình đã bị đập phá, phóng hỏa.

Linh mục Giuse Đào Nguyên Vũ chia sẻ thêm về những đề nghị của Giáo hội Công giáo Việt Nam đưa ra trong buổi gặp mặt với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc:

“Mỗi tôn giáo chỉ có một vị đại diện phát biểu thôi. Đối với Giáo hội Công giáo thì Đức cha Bùi Chu trình bày những việc mà Giáo hội Công giáo đã đóng góp từ trước đến nay.

Ngoài ra, ngài có góp ý là Chính phủ nên lưu tâm đến những nhu cầu và khả năng của Giáo hội Công giáo trong vấn đề y tế và giáo dục.

Hai vấn đề này thì Giáo hội Công giáo đã nói nhiều và Nhà nước cũng công nhận đó là hai mảng đóng góp rất quan trọng của Giáo hội Công giáo, còn họ lưu tâm đến mức nào thì còn phải chờ.”

Tuy nhiên, khi được hỏi về phát biểu gây tranh cãi của ông Thủ tướng được báo chí trích lời, vị linh mục này cho biết lúc đó ông đã ra phía ngoài nên không có bình luận gì.

“Nêu cao tinh thần cảnh giác, không để các thế lực lợi dụng chống phá”

Thủ tướng Phúc sau khi ca ngợi sự đóng góp của các tôn giáo ở Việt Nam là to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, đồng thời lưu ý các tổ chức tôn giáo cần nêu cao tinh thần cảnh giác “không để các hoạt động lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo mê tín dị đoan, trục lợi, gây bức xúc trong xã hội, chia rẽ nhân dân, phá hoại khối đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo.

Nêu cao tinh thần cảnh giác, không để các thế lực lợi dụng chống phá ta về dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo, cản trở Việt Nam trong hội nhập và hợp tác quốc tế.

Đâu đó vẫn còn tình trạng lợi dụng tôn giáo để chia rẽ khối đoàn kết dân tộc, gây phức tạp về an ninh, trật tự xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trong tiến trình hội nhập.”

Bình luận về phát biểu này của thủ tướng Phúc, một chuyên gia nghiên cứu về tôn giáo từ trong nước không muốn nêu tên nói:

“Phát biểu này thể hiện chính sách thống nhất về tôn giáo của chính quyền Việt Nam. Từ sau năm 1975 đến nay, họ vẫn thường đồng nhất tôn giáo và chính trị.

Các hoạt động tôn giáo đòi hỏi sự liên kết các cá nhân với nhau. Những người này phải chịu sự chèn ép của chính quyền trong rất nhiều năm về nhiều vấn đề như đất đai, tự do tôn giáo và kỳ thị chủng tộc… điển hình như là cộng đồng người Thượng ở Tây Nguyên.

Vì bị chèn ép nên họ thường có xu hướng liên kết lại với nhau. Từ việc người dân liên kết lại với nhau thì Chính quyền lại cho rằng những hoạt động tôn giáo sẽ dễ bị lợi dụng bởi những thế lực thù địch.

Nên tôi nghĩ phát biểu lợi dụng tôn giáo để chống phá chính quyền chỉ là một cái vỏ bọc cho những sự chèn ép của chính quyền đối với các tôn giáo và các chính sách đàn áp của họ trong suốt nhiều năm nay mà thôi.”

Hàng trăm người Thượng theo đạo Tin Lành ở Tây Nguyên đã phải trốn chạy sang 2 nước Thái Lan và Campuchia để xin tị nạn trong những năm vừa qua để tránh việc bị chính quyền đàn áp, yêu cầu bỏ đạo. Chính phủ Việt Nam phủ nhận điều này và cho hay chỉ có những cá nhân vi phạm pháp luật bị xử lý.

Hoà thượng Thích Không Tánh, vị trụ trì chùa Liên Trì bị phá hủy và không thuộc Giáo hội Phật Giáo Việt Nam, cũng trình bày về quan điểm của giới lãnh đạo đảng cộng sản và chính phủ Hà Nội đối với tôn giáo:

“Từ trước giờ những công chức lãnh đạo của nhà nước này lúc nào cũng nói rằng tôn giáo bị lợi dụng để tuyên truyền chống phá nhà nước, nhưng thực ra chính nhà nước này mới lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền chính trị cho chế độ.

Tôn giáo bị chế độ nô lệ hóa, biến thành một phương tiện chính trị trong các vấn đề ban giao quốc tế,” Hòa thượng Thích Không Tánh nói qua điện thoại từ Sài Gòn.

Chùa Liên Trì thuộc Giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất có từ trước năm 1975 ở Thủ Thiêm do Hòa Thượng Không Tánh trụ trì đã bị chính quyền Quận 2 cưỡng chế, giải tỏa vào tháng 9 năm 2016. Vị trụ trì đã không đồng ý với phương án đền bù của cơ quan chức năng thành phố Hồ Chí Minh.

Việt Nam vẫn mạnh tay đàn áp tôn giáo trong năm 2019

Chuyên gia nghiên cứu tôn giáo không muốn nêu tên tiết lộ rằng, ông đã tiếp xúc, phỏng vấn rất nhiều nạn nhân tôn giáo, đặc biệt là cộng đồng người Thượng ở Tây Nguyên.

Đồng thời nghiên cứu lại các báo cáo của tổ chức Theo dõi nhân quyền (Human Rights Watch) trong những năm gần đầy thì chuyên gia này nhận thấy rằng việc đàn áp tự do tôn giáo đối với người Thượng đã mang tính hệ thống. Ông giải thích:

“Tình trạng đàn áp cứ lặp đi lặp lại nhiều lần, trong những năm 1990, những năm 2000 và bây giờ đang lặp y như vậy. Các tín đồ Tin Lành bị bắt bớ vẫn kéo dài cho đến nay.

Những người vượt biên sau các cuộc biểu tình những năm 2000 và những người vượt biên mới đây ở Tây Nguyên, họ vẫn kể cùng một câu chuyện, như họ bị bắt bớ, bị giám sát, theo dõi và lục soát nhà cửa.

Về tình hình tự do tôn giáo hiện nay, nếu chính quyền cứ tiếp tục chính sách đàn áp tôn giáo như thế này thì chẳng khác nào là ‘thêm dầu vào lửa’ vì đang có nhiều tôn giáo chứa đầy phẫn nộ về các chính sách khắc nghiệt của chính quyền.”

Chánh trị sự Cao Đài Hứa Phi cho biết một thực tế là các chức sắc thuộc các tôn giáo độc lập, không chịu sự kiểm soát của chính quyền lúc nào cũng bị đàn áp, theo dõi sát sao:

“Bên đạo Cao Đài chơn truyền của chúng tôi mà tôi là trưởng ban đại diện vốn hàng ngày hàng giờ lúc nào cũng công an mật vụ đi theo sau. Ngay cả hiện tại nhà tôi cũng đang công an bám sát liên tục.

Không chỉ riêng đạo Cao Đài mà tất cả những những tôn giáo nằm trong Hội đồng Liên Tôn như Phật giáo Hòa Hảo, Phật giáo Việt Nam Thống nhất, Công Giáo thì ở Vườn rau Lộc Hưng cũng bị san bằng, bên Mục sư Tin Lành Nguyễn Hoàng Hoa lúc nào cũng bị canh gác.”

Mạng báo Tuổi Trẻ online hôm 10/8 đưa tin về buổi gặp mặt, cho biết Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong muốn các tôn giáo ở Việt Nam cùng đoàn kết, hợp tác dưới sự lãnh đạo của đảng  Cộng sản và quản lý của Nhà nước. Ông Phúc khẳng định:

"Có thể nói không một quốc gia đa tôn giáo nào trên thế giới mà các tôn giáo, tín đồ tôn giáo lại sống bình đẳng như ở Việt Nam chúng ta. Một đất nước không có xung đột sắc tộc, xung đột tôn giáo.”

Hồi cuối tháng 4 năm nay, phần báo cáo về Việt Nam tại buổi công bố phúc trình thường niên của Ủy Hội Quốc Tế Mỹ Về Tự Do Tôn Giáo Thế Giới (USCIRF) tiếp tục đánh giá Việt Nam vẫn là một đất nước thiếu tự do tôn giáo.

Chi phái Cao Đài 1997, hội Cờ đỏ, tình trạng vô quốc gia của người Tin Lành Tây Nguyên và H’Mong, tù nhân lương tâm cùng với việc chính quyền đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa là những vấn đề lớn tại Việt Nam bị USCIRF nêu ra.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng trong một tuyên bố sau đó đã phản bác phúc trình của USCIRF và cho rằng “Báo cáo của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ ghi nhận những thành tựu và tiến triển trong công tác bảo đảm và thúc đẩy đời sống tôn giáo, tín ngưỡng tại Việt Nam, nhưng đáng tiếc trong báo cáo vẫn còn một số đánh giá không khách quan, trích dẫn những thông tin sai lệch về Việt Nam.”

RFA

Dương Danh Huy - Biển Đông: 'Quá rụt rè trong việc kiện TQ, VN đang mất lợi thế'

Dương Danh Huy - Biển Đông: 'Quá rụt rè trong việc kiện TQ, VN đang mất lợi thế'

Đăng bởi: Kiên Phạm on Thứ Tư, 7 tháng 8, 2019 | 7.8.19

Hình minh họa

"Tránh sao khỏi tai họa về sau"

Từ tháng 5/2019 đến tháng 8/2019, với một sự leo thang lấn lướt kép, Trung Quốc vừa điều tàu cảnh sát biển Hải Cảnh 35111 uy hiếp các tàu tiếp tế giàn khoan hoạt động tại mỏ Lan Đỏ trong Lô 06-01, vừa điều tàu Hải Dương Địa Chất 8, với một đội tàu hộ tống hùng hậu đến khảo sát các lô 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156 và 157 trên một diện tích 31.000 km² trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam.

Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) không cho phép đơn phương khảo sát tài nguyên hay nghiên cứu khoa học biển trong EEZ của nước khác.

Việc báo chí nhấn mạnh tên "Bãi Tư Chính" đã không thể hiện hết mức độ của sự xâm lấn mới này. Thật ra, mỏ Lan Đỏ nằm trong bồn Nam Côn Sơn, gần bờ hơn Bãi Tư Chính, cạnh mỏ Lan Tây, vốn là nguồn cung cấp 30% khí đốt của Việt Nam từ năm 2003. Và thật ra sáu trong tám lô bị đội tàu Hải Dương Địa Chất 8 vi phạm, các lô 130, 131, 132, 154, 155 và 156 đều nằm phía bắc Bãi Tư Chính, với lô 130 chỉ cách đất liền Việt Nam khoảng 80 hải lý và đảo Phú Quý khoảng 37 hải lý.

Năm 2017 và 2018 Trung Quốc đã gây áp lực khiến Việt Nam phải ngưng Repsol hoạt động trong các lô 07-03 và 136-03 gần đó, và năm 2012, để trả đũa việc Việt Nam ban hành luật biển, Trung Quốc đã rao thầu cho 160.000 km² trong EEZ của Việt Nam, trong đó có các lô 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156 và 157, mà họ gọi là RJ03 và RJ27. Dĩ nhiên động thái mới của Trung Quốc là những bước tiến trong một quá trình có chủ đích và sẽ không phải là những bước cuối cùng.

Ngày xưa, Trần Hưng Đạo thấy "sứ ngụy đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn tấc lưỡi cú diều mà lăng nhục triều đình; đem tấm thân dê chó mà khinh rẻ tổ phụ; ỷ mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa để phụng sự lòng tham khôn cùng; khoác hiệu Vân Nam Vương mà hạch bạc vàng, để vét kiệt của kho có hạn. Thật khác nào đem thịt ném cho hổ đói, tránh sao khỏi tai họa về sau", làm ông "thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ giận chưa thể xả thịt, lột da, ăn gan, uống máu quân thù; dẫu cho trăm thân ta phơi ngoài nội cỏ, nghìn thây ta bọc trong da ngựa, cũng nguyện xin làm."

Ngày nay, Việt Nam lại đứng trước tình trạng "hổ đói, tránh sao khỏi tai họa về sau" và Bắc Kinh lại uốn tấc lưỡi bảo Việt Nam phải "ứng xử cho đúng", "tôn trọng chủ quyền Trung Quốc" và "đừng làm phức tạp tình hình".

Chúng ta không sánh được với người hùng anh xưa, nhưng may mắn được sống trong một thế giới có những biện pháp hòa bình để bảo vệ quyền lợi của đất nước. Nếu bỏ phí cả những biện pháp đó thì "chẳng khác nào quay mũi giáo mà xin đầu hàng, giơ tay không mà chịu thua giặc... há còn mặt mũi nào đứng trong cõi trời che đất chở này nữa?"

Cơ chế giải quyết tranh chấp UNCLOS

Bài viết này sẽ cố gắng, qua các câu hỏi và trả lời, cung cấp thông tin về một trong những biện pháp văn minh nhất, bình đẳng nhất, với nó chí nhân có thể thay cường bạo như Nguyễn Trãi đã viết. Đó là kiện Trung Quốc.

1. Kiện Trung Quốc về điều gì?

Việt Nam cần kiện Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

2. Nếu Trung Quốc không chấp nhận ra tòa?

UNCLOS, trong Phần XV và các Phụ lục liên quan, quy định về một cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc cho các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc. Cơ chế này cho phép các thành viên kiện nhau về các tranh chấp liên quan đến việc diễn giải và áp dụng Công Ước, trong đó có tranh chấp về vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.

Với cơ chế này, dù Trung Quốc không chấp nhận ra tòa cũng không ngăn cản được vụ kiện. Trung Quốc cố ý không giải quyết tranh chấp một cách công bằng, và mục đích của cơ chế này chính là để cho các thành viên UNCLOS có thể thoát khỏi những sự cố ý tồi tệ như thế.

Tuy cơ chế này cần hội tụ đủ một số điều kiện và có một số hạn chế, thí dụ như trong Điều 297 và 298, việc vụ kiện Phi-Trung 2013-2016 được thụ lý cho thấy khả năng là nếu Việt Nam kiện và Trung Quốc không chấp nhận ra tòa thì tòa cũng sẽ thụ lý.

3. Sao không kiện Trung Quốc chiếm Hoàng Sa, Trường Sa?

Bản chất của tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa là tranh chấp chủ quyền, không phải là diễn giải và áp dụng UNCLOS.

Cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS không bao gồm những tranh chấp mà bản chất là tranh chấp chủ quyền. Tòa án Công lý Quốc tế cũng không có thẩm quyền để xử tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa cho đến khi mọi bên trong tranh chấp đã chấp nhận thẩm quyền của Tòa bằng một trong những hình thức trong Điều 36 và 37 của Quy chế của Tòa, và hiện nay điều kiện đó chưa được đáp ứng.

4. Tòa nào sẽ xử?

Điều 287 của UNCLOS cho phép các bên trong tranh chấp tuyên bố chọn phương tiện phân xử, thí dụ như Tòa án Công lý Quốc tế hay Tòa Trọng tài Quốc tế về Luật Biển (ITLOS), nhưng phương cách mặc định là một Hội đồng Trọng tài (HĐTT) lâm-cấp thời (ad hoc) được thiết lập theo Phụ lục VII của UNCLOS.

Hội đồng bao gồm năm trọng tài: mỗi bên được chọn một và các bên cùng nhau chọn số còn lại. Nếu không đủ năm trọng tài vì các bên không đồng ý với nhau, hay có bên không chọn, thì Chủ tịch Tòa Trọng tài Quốc tế về Luật Biển sẽ chọn. Chính một HĐTT như thế đã phân xử vụ kiện Phi-Trung Philippines chọn một trọng tài, nhưng Trung Quốc không tham gia, và Chủ tịch ITLOS Shunji Yanai chọn bốn trọng tài còn lại.

5. Hội đồng Trọng tài không phải là Tòa án Công lý Quốc tế, phán quyết của họ có ý nghĩa gì không?

Phán quyết của HĐTT được thiết lập theo Phụ lục VII của UNCLOS hoàn toàn có tính ràng buộc giữa các quốc gia trong vụ kiện, đối với các quốc gia này thì không khác gì Tòa án Công lý Quốc tế đã xử. Thí dụ, phán quyết 2016 có tính ràng buộc giữa Philippines và Trung Quốc, dù Trung Quốc không công nhận.

Tuy nhiên, phán quyết đó không có tính ràng buộc giữa các quốc gia đó và các bên thứ ba.

6. Phán quyết 2016 đã bác bỏ Đường Chữ U rồi, kiện nữa làm gì?

Phán quyết đó chỉ có tính ràng buộc giữa Philippines và Trung Quốc. Nếu Việt Nam muốn có một phán quyết có tính ràng buộc giữa mình và Trung Quốc, Việt Nam phải kiện Trung Quốc.

Lợi ích và khả năng thắng

7. Kiện có ích gì khi Trung Quốc sẽ không tuân thủ?

Chắc chắn Trung Quốc sẽ không tự nguyện tuân thủ phán quyết, cũng như họ đã không tuân thủ phán quyết 2016 về vụ kiện Phi-Trung.

Nhưng một phán quyết xác nhận Việt Nam đúng, Trung Quốc sai, sẽ vô cùng hữu ích trong việc tranh thủ sự ủng hộ của thế giới. Các nước khác, đặc biệt là Mỹ, có thể ủng hộ Việt Nam một cách danh chính ngôn thuận, không thể bị cho là thiên vị một bên trong tranh chấp và sự ủng hộ của họ sẽ có nhiều trọng lượng hơn.

Trung Quốc sẽ không thể ngụy biện rằng họ đang giải quyết và quản lý tranh chấp với các nước nhỏ một cách tốt đẹp, các nước ngoài khu vực không nên xen vào. Các nước khác có thể lên tiếng bảo vệ các công ty dầu khí của họ khi các công ty này làm việc với Việt Nam, Trung Quốc không thể yêu cầu họ rút ra khỏi "vùng tranh chấp".

Nếu trong tương lai Việt Nam phải đưa tranh chấp ra LHQ, vì chắc chắn là Trung Quốc sẽ leo thang lấn lướt, nếu có trong tay một phán quyết xác nhận Việt Nam đúng, Trung Quốc sai, Việt Nam sẽ được nhiều phiếu ủng hộ hơn.

Ngoài ra, phán quyết của HĐTT UNCLOS sẽ xứng đáng với chính nghĩa của Việt Nam hơn là cử người phát ngôn BNG, thậm chí cử ngoại trưởng, ra lặn ngụp trong cù nhầy với các tương nhiệm Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh càng ngày càng lấn tới.

Trung Quốc khảo sát và uy hiếp bên trong EEZ 200 hải lý của Việt Nam

8. Lập luận của Việt Nam sẽ là gì?

Lập luận của Việt Nam có thể là:

• Các lô 05, 06, 07, 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156, 157 và một phần của bãi Tư Chính nằm trong EEZ tính từ lãnh thổ không bị tranh chấp của Việt Nam.
• Phần còn lại của bãi Tư Chính nằm trong thềm lục địa tính từ lãnh thổ không bị tranh chấp của Việt Nam.
• Các khu vực này nằm dưới mặt nước, do đó không nước nào có thể tuyên bố chủ quyền đối với chúng. Bất cứ nước nào, tối đa cũng chỉ có các loại quyền chủ quyền và quyền tài phán (khác với chủ quyền) dựa trên nguyên tắc đất thống trị biển và UNCLOS.
• Các khu vực này không thể nằm trong EEZ hay thềm lục địa của bất cứ đảo nào đang bị tranh chấp (tức là các đảo thuộc quần đảo Trường Sa). (Lý do là theo Điều 121(3) UNCLOS không đảo nào được hưởng quy chế vùng EEZ hay thềm lục địa, như HĐTT 2016 đã khẳng định).
• Trung Quốc không thể có quyền lịch sử đối với vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa của Việt Nam. (Lưu ý HĐTT 2016 đã khẳng định rằngTrung Quốc vừa không hề có quyền lịch sử đối với vùng biển và đáy biển bên ngoài lãnh hải 12 hải lý, vừa không thể bắt cá hai tay, một mặt thì đòi tự do tiền-UNCLOS trong việc họ khai thác bên trong EEZ của các nước khác, một mặt thì không chấp nhận tự do tự do tiền-UNCLOS của các nước khác khai thác bên trong EEZ của họ. Việc phê chuẩn UNCLOS có nghĩa phải bỏ cả hai sự tự do này).

Vì vậy các khu vực này hoàn toàn thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam. (Lưu ý đây là những quyền có hạn chế được UNCLOS quy định, khác với chủ quyền mà không nước nào có thể có).

9. Khả năng Việt Nam thắng là bao nhiêu?

Để thắng, Việt Nam phải vượt qua ba thử thách: Hội đồng Trọng tài có thẩm quyền hay không (vấn đề jurisdiction), vụ kiện có thể được chấp nhận hay không (vấn đề admissibility), và các lập luận của Việt Nam có đúng hay không (vấn đề merit). Ba thử thách này dựa trên cùng các nguyên tắc trong vụ kiện Trung-Phi.

Tuy HĐTT mới không bị phán quyết 2016 bắt buộc phải xử Việt Nam thắng, khả năng là Việt Nam cũng sẽ thắng.

Thử thách thứ nhất tương đương với trong vụ kiện Trung-Phi, và khả năng là HĐTT mới cũng sẽ kết luận rằng họ có thẩm quyền.

Các luật gia ủng hộ Trung Quốc có thể cho rằng cả hai nước đều đòi chủ quyền trên quần đảo Trường Sa như một đơn vị bao gồm các thực thể và các vùng nước, do đó tranh chấp là tranh chấp chủ quyền và nằm ngoài thẩm quyền của HĐTT. Nhưng yêu sách của bất cứ nước nào cũng phải dựa trên nguyên tắc đất thống trị biển, và thêm vào đó các vùng biển trong vụ kiện nằm quá xa quần đảo để bất cứ nước nào có thể đòi chủ quyền với chúng như một đơn vị với quần đảo, cho nên lập luận đó sẽ bị bác bỏ.

Trong thử thách thứ nhì, Việt Nam có một điểm mà Philippines không có, đó là bản "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHND Trung Hoa" ngày 11/10/2011, trong đó có câu "Đối với tranh chấp trên biển giữa Việt Nam-Trung Quốc, hai bên giải quyết thông qua đàm phán và hiệp thương hữu nghị".

Các luật gia ủng hộ Trung Quốc có thể khai thác câu này, diễn giải rằng nó đã loại cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS. Tuy nhiên, lập luận của HĐTT của vụ kiện Phi-Trung trong phán quyết về thẩm quyền, đoạn 222-225, tuy là về DOC, cho thấy khả năng là diễn giải đó cũng sẽ bị HĐTT mới bác bỏ.

Thử thách thứ ba có hai phần: bác bỏ yêu sách "quyền lịch sử đối với EEZ và thềm lục địa", và chứng minh "không có EEZ có thể thuộc Trường Sa phủ trùm lên các khu vực trong vụ kiện."

HĐTT 2016 đã bác bỏ yêu sách "quyền lịch sử đối với EEZ và thềm lục địa" một cách vững chắc, và khả năng là HĐTT mới sẽ công nhận lập luận đó.

Điểm "không đảo nào trong quần đảo Trường Sa có EEZ" là điểm có thể bị tranh cãi nhiều nhất, và khó có thể chắc chắn 100% rằng HĐTT mới cũng sẽ công nhận điểm đó.

May mắn cho Việt Nam, giả sử như HĐTT mới không công nhận điểm đó đi nữa, ba đảo lớn nhất, Ba Bình, Thị Tứ, Bến Lạc đều nằm xa các khu vực trong vụ kiện.

Giả sử các đảo này được cho là có EEZ đi nữa, EEZ tối đa của chúng chỉ trùm phủ lên một diện tích nhỏ của các khu vực trong vụ kiện. Nếu các luật gia ủng hộ Trung Quốc đưa ra lập luận kiểu quần đảo Trường Sa và vùng nước lân cận là một đơn vị chủ quyền thì cũng vô ích, vì nếu đã là "vùng nước lân cận" thì không thể lan ra đến các khu vực trong vụ kiện. Do đó, khả năng Việt Nam thắng kiện còn lớn hơn khả năng Philippines thắng khi họ đưa Trung Quốc ra tòa.

Rụt rè và lỡ cơ hội

10. Nếu Trung Quốc rút ra khỏi UNCLOS thì sao?

Đây là một câu hỏi quan trọng cho Việt Nam. Nếu Trung Quốc rút ra khỏi UNCLOS trước khi Việt Nam nộp đơn kiện, HĐTT sẽ không còn thẩm quyền để xử, Việt Nam sẽ không còn cơ chế để đưa Trung Quốc ra Tòa.

Năm 2006 Trung Quốc đã vận dụng Điều 298 cho phép họ tuyên bố rút ra khỏi một phần của cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS, phần liên quan đến phân định ranh giới biển. Với tuyên bố đó, Trung Quốc đã đi trước một bước và làm cho Việt Nam mất đi cửa ngõ rộng nhất để kiện những bước kế tới của họ: đuổi BP năm 2007, đuổi Exxon Mobil năm 2008, phản đối đệ trình của Việt Nam về thềm lục địa năm 2009, và hàng loạt những hành động lấn lướt khác.

Nếu Việt Nam để cho Trung Quốc đi bước trước lần nữa, Việt Nam sẽ mất đi cửa ngõ duy nhất còn lại để kiện họ. Có thể Trung Quốc sẽ đi bước này trước khi họ bắt đầu một giai đoạn mới để tước đoạt từ Việt Nam.

TQ có ý đồ gì trong cuộc đối đầu ở Bãi Tư Chính?

11. Vậy tại sao Việt Nam không kiện?

Đây cũng là câu hỏi quan trọng cho Việt Nam. Có thể là Việt Nam quá rụt rè, không làm điều tối ưu, không tận dụng các phương tiện hòa bình để tự vệ, không có một chiến lược tổng thể và lâu dài, có thể sẽ lỡ cơ hội.

Có điều đáng lưu ý là khi Philippines còn bị lấn lướt ít hơn Việt Nam thì họ đã khởi kiện Trung Quốc rồi (năm 2013), và khi đó họ không thể biết nhiều về thắng-thua như ta biết hiện nay.

Điều thứ nhì là khi họ kiện thì Bắc Kinh đã nổi giận nhưng không trả đũa.

Điều thứ ba là mặc dù Tổng thống Duterte có chính sách thân-sợ-thua Trung Quốc, gác phán quyết sang một bên, họ có sự lựa chọn gác hay không - Việt Nam không có sự lựa chọn đó.

Điều thứ tư đáng lưu ý là khi tàu Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Philippines thì người dân Philippines phản ứng mạnh mẽ, và Trung Quốc chỉ lấp liếm đó là tai nạn, tàu của họ định cứu các ngư dân Philippines bị nạn, nhưng do bị tám tàu cá Philippines bao vây nên phải bỏ đi - khác hẳn khi tàu Trung Quốc đâm chìm rất nhiều tàu cá Việt Nam và không mảy may đếm xỉa đến các phản ứng ngoại giao của chính phủ Việt Nam.

Dương Danh Huy 

Gửi tới BBC News Tiếng Việt từ Anh Quốc

Tỷ phú Trung Quốc lưu vong: Ngày tàn của ĐCSTQ đã cận kề

09:14, 10/08/2019

Quách Văn Quý, một tỷ phú Trung Quốc sống lưu vong ở Mỹ, hôm 21/7 đã tuyên bố trên mạng xã hội rằng Mỹ sẽ đưa ra quyết định về Trung Quốc, báo trước một kỷ nguyên mới của sự giải thể Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cũng như chủ nghĩa cộng sản.

Ảnh :Tỷ phú lưu vong Quách Văn Quý: Ngày tàn của ĐCSTQ đã cận kề.

Ông cũng kêu gọi thế giới hãy chú ý đến các cuộc biểu tình ở Hong Kong và nhìn lại cuộc gặp gỡ gần đây của Tổng thống Trump với những người sống sót sau các cuộc đàn áp tôn giáo từ 17 quốc gia, cũng như lời phát biểu của Phó Tổng thống Mike Pence về tự do tôn giáo tại Hội nghị cấp Bộ trưởng về Thúc Đẩy Tự do Tôn giáo hàng năm.

Vào ngày 17/7, Tổng thống Donald Trump đã gặp gỡ 27 nạn nhân sống sót qua các cuộc đàn áp tôn giáo, bao gồm bà Trương Ngọc Hoa, một học viên Pháp Luân Công đến từ Trung Quốc. Tổng thống Trump đã có một cuộc trò chuyện ngắn với bà Trương và lắng nghe bà kể về việc chồng bị bắt giam và bị đàn áp ở Trung Quốc cùng những tội ác liên quan đến việc mổ cướp nội tạng do ĐCSTQ khởi xướng. Bà Trương đã cầu xin Tổng thống Trump giúp đỡ ngăn chặn cuộc bức hại Pháp Luân Công đang diễn ra ở Trung Quốc.

📷Ông Trump bắt tay với bà Trương Ngọc Hoa tại buổi gặp gỡ. (Ảnh: The White House)

Ngay sau đó một ngày, tại Hội nghị cấp Bộ trưởng về Thúc Đẩy Tự do Tôn giáo hàng năm lần thứ 2, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã lên án những cuộc đàn áp tín ngưỡng của ĐCSTQ và nhận định rằng cuộc đàn áp sẽ không thể ngăn cản người dân thực hành đức tin của họ.

Ông Pence cũng khẳng định với thế giới rằng bất kể mối quan hệ thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc phát triển như thế nào, người dân Mỹ sẽ vẫn luôn đồng hành cùng tất cả người dân có tín ngưỡng trên khắp Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Một ngày sau khi tỷ phú Quách phát biểu trên mạng xã hội, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã đưa ra thông báo Mỹ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với một công ty dầu khí thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc là Zhuhai Zhenrong và Giám đốc điều hành Li Youmin vì đã mua dầu thô từ Iran. Công ty cũng bị cấm tham gia các giao dịch ngoại hối, điều hành ngân hàng hay bất động sản trong phạm vi quyền hạn của Mỹ.

Ngoài ra, ông Quý cũng chỉ trích mạnh mẽ các chiến thuật mà ĐCSTQ sử dụng để đàn áp các cuộc biểu tình chống luật dẫn độ ở Hong Kong. Cảnh sát từ Quảng Đông và cảnh sát đặc nhiệm từ Trung Quốc đại lục đã trà trộn vào Hong Kong trong vỏ bọc khách du lịch. Họ ngụy trang bằng những bộ quần áo đen trơn, tấn công dữ dội người biểu tình, xé biểu ngữ có các khẩu hiệu chống Cộng và những tấm biển thể hiện yêu cầu của người dân Hong Kong.

Được biết, tại Diễn đàn Davos mùa hè diễn ra ở thành phố Đại Liên thuộc tỉnh Liêu Ninh Trung Quốc hồi đầu tháng 7, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã tuyên bố Trung Quốc sẽ cởi mở, minh bạch hơn đối với đầu tư nước ngoài.

Đến ngày 20/7, Trung Quốc đã đưa ra 11 biện pháp từ phát hành trái phiếu, quản lý tài sản, bảo hiểm, chứng khoán, các quỹ tiền tệ đến hợp đồng hàng hóa giao sau. Tuy nhiên theo tỷ phú Quách Văn Quý, 11 biện pháp ĐCSTQ đưa ra nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư nước ngoài này kỳ thực chính là cái bẫy đối với Mỹ và các nước phương Tây khác, nhưng các quốc gia này vốn không dễ bị lừa.

TINH HOA