Phát biểu Khai mạc Hội Nghị TW 10 - Khóa 12 của Tổng BT Nguyễn Phú Trọng có ẩn ý gì?

 Phát biểu Khai mạc Hội Nghị TW 10 - Khóa 12 của Tổng BT Nguyễn Phú Trọng có ẩn ý gì?

Thông thường, Hội nghị Trung ương lần thứ 10 của đảng CSVN sẽ diễn ra vào mùa thu của năm thứ 4 sau đại hội đảng toàn quốc. Tuy nhiên trong năm 2018, đảng CSVN đã họp tới 3 kỳ, với kỳ Hội Nghị Trung ương lần thứ 9, tổ chức bất thường trong hai ngày 25 và 26/12/2018, với 02 nhiệm vụ trọng tâm là: lấy phiếu tín nhiệm của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đối với các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, và chuẩn bị chọn danh sách 247 người, để quy hoạch vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026.

Đó là những công việc mà lẽ ra Ban Chấp hành Trung ương phải làm trong Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (2-6/10/2018), song bị gác lại để tập trung cho việc biểu quyết việc sáp nhập hai chức danh Tổng Bí thư và Chủ tịch Nước cho ông Nguyễn Phú Trọng.

Theo Kế hoạch, Hội nghị Trung ương lần thứ 10 của đảng CSVN được tổ chức vào trung tuần tháng 5/2019 và theo kế hoạch dự kiến ban đầu sẽ được tổ chức từ ngày 13 đến 18/5/2019, với 02 nội dung trọng tâm cụ thể là:

1. Ban Chấp hành Trung ương sẽ cho ý kiến vê Quy hoach Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho Đại hội khoá XIII. Đồng thời xem xét thông qua danh sách quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư, khoảng 45 người được chọn từ 247 ứng viên BCH Trung ương đã được dự kiến tại Hội Nghị Trung ương 9.

2. Bỏ phiếu kỷ luật cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý; mà Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đề nghị: Đó là các trường hợp, Cựu Thủ tướng Vũ Văn Ninh, cựu Thứ trưởng Quốc phòng, thượng tướng Nguyễn Văn Hiến, cựu Chính uỷ QCHQ trung tướng Nguyễn Văn Tình v.v…

Thậm chí, nguồn tin khả tín thân cận với giới chức lãnh đạo cao cấp trước ngày khai mạc Hội nghị còn cho biết thêm rằng, "Quan điểm của Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nứớc Nguyễn Phú Trọng khá rõ ràng. Khi ông cho rằng, quy hoạch BCT, Ban Bí thư Ban Chấp hành Trung ương nhiệm kỳ 2021 – 2026 chưa phải là “làm nhân sự” cụ thể cho nhiệm kỳ tới, nhưng là một bước chuẩn bị rất quan trọng, là cơ sở cho công tác nhân sự Ban Chấp hành nhiệm kỳ Khóa XIII của Đảng. Vì thế, trong quá trình thực hiện phải hết sức thận trọng, bảo đảm đúng nguyên tắc tập trung dân chủ và các quy định của Đảng về công tác cán bộ, phải thật sự công tâm, khách quan, tuyệt đối không được thiên vị, cá nhân, không để lọt vào quy hoạch những người không đủ tiêu chuẩn, nhất là những người có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, có quan điểm lệch lạc, mất đoàn kết, tham nhũng, tiêu cực."

Song trên thực tế, có lẽ chịu ảnh hưởng vì tình hình sức khỏe của Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng nên Hội Nghị Trung Ương lần thứ 10 diễn ra trong thời gian vỏn vẹn chỉ 2 ngày rưỡi, với nội dung hoàn toàn mới không đúng như các nội dung đã đề ra trước đó. Cụ thể là:

1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng thảo luận, đóng góp ý kiến cho Đề cương các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng.

2. Thảo luận và đóng góp ý kiến cho việc chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Nghĩa là không thấy Ban Chấp hành Trung ương Đảng cho ý kiến vê Quy hoach Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho Đại hội khoá XIII. Cũng như xem xét thông qua danh sách quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư, khoảng 45 người và bỏ phiếu kỷ luật một số trường hợp do Ban Kiểm tra Trung ương đề nghị theo kế hoạch ban đầu.

Tuy nhiên, đổi lại Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Tổng Bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng khai mạc Hội nghị. Bài phát biểu này đã có nhiều điểm sáng bất ngờ, là điều chưa từng thấy được đề cập trong một cuộc họp quan trọng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Cụ thể là, về đề cương các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng người đứng đầu đảng CSVN đã gợi mở những vấn đề hết sức nhạy cảm như:

"1. Thời kỳ quá độ là thế nào? Đổi mới chính trị và đổi mới kinh tế là thế nào? Đổi mới chính trị có phải là đổi mới chế độ chính trị không? Đổi mới chính trị là đổi mới hệ thống chính trị, tổ chức bộ máy, nhân lực, phương thức, lề lối làm việc… hiểu cho đúng những cái đó. Hay bây giờ nói kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; vừa qua kinh tế thị trường phát triển như thế được chưa? Có bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa không? Có lệch về phía nào không?

2. Các thành phần kinh tế, các chế độ sở hữu như thế nào? Bây giờ chế độ sở hữu của ta như thế nào? Công hữu, tư hữu, hỗn hợp… Các thành phần kinh tế thì có Nhà nước, tập thể, tư nhân, sở hữu hỗn hợp, có đầu tư nước ngoài. Chúng ta cứ thu hút đầu tư nước ngoài vào thật nhiều, ký kết thật nhiều thì rất hoan nghênh, nhưng đầu tư vào đây thì ta sẽ quản lý thế nào? Có phụ thuộc vào người ta không? Có giữ được độc lập tự chủ không? Trong khi đó, yêu cầu là hội nhập kinh tế nhưng phải độc lập tự chủ.

3. Bây giờ kinh tế tư nhân đang phát triển rất tốt. Hôm qua tôi có nói: Đừng có kỳ thị với kinh tế tư nhân, phải công bằng, tôi đề nghị sắp tới nơi nào làm tốt phải biểu dương, khen thưởng, thậm chí phong danh hiệu anh hùng cho doanh nghiệp tư nhân. Không kỳ thị, nhưng đồng thời anh nào có sai thì yêu cầu họ sửa. Nhà nước cũng thế, không phải nhà nước tất cả cái gì đều tốt. Kinh tế Nhà nước có mặt tốt, nhưng vừa qua có rất nhiều thất thoát. Nhưng từ chỗ thất thoát như thế mà dẫn đến coi nhẹ kinh tế Nhà nước, chuyển tất cả sang tư nhân thì có đúng không?..."

Nói một cách ngắn gọn là, ông Nguyễn Phú Trọng đã dám động chạm đến những điều cấm kỵ, là các yếu tố đặc trưng nhất của của nghĩa Mark - Lenine. Đó là: Chế độ sở hữu thậm chí là cổ súy và ưu tiên, khuyến khích Kinh tế tư nhân; Đổi mới chính trị hay đổi mới chế độ chính trị; Đặc biệt là khái niệm "Kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa" đã được biến thành khái niệm "Kinh tế thị trường và định hướng Xã hội Chủ nghĩa". Nghĩa là bỏ cái đuôi định hướng Xã hội Chủ nghĩa.

Những điều vừa nêu có thể coi đó là những chuyển biến có ý nghĩa quan trọng trong nhận thức của người đứng đầu đảng CSVN. Thậm chí có thể coi đó là những ý kiến mang tính xét lại Chủ Nghĩa Mark - Lenine và tư tưởng Hồ Chí Minh. Vì nếu biết rằng nguyên tắc cơ bản nhất và cốt lõi nhất của Chủ Nghĩa Mark - Lenine là công hữu hóa toàn bộ tư liệu sản xuất và đảng Cộng sản là lực lượng chính trị duy nhất lãnh đạo nhà nước và xã hội dựa trên nền tảng của giai cấp công nông.

Một câu hỏi được đặt ra là, vì sao Tổng Bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lại có những thay đổi về quan điểm chính trị lớn lao như vậy và tại sao nó lại xảy ra tại thời điểm này?

Trước hết, ông Nguyễn Phú Trọng là một Giáo sư - Tiến sĩ chuyên ngành xây dựng đảng. Chắc chắn ông Trọng phải ý thức được rằng, cơ chế lãnh đạo của đảng CSVN là cơ chế lãnh đạo tập thể cá nhân phụ trách và chịu trách nhiệm. Có nghĩa là tập thể Ban lãnh đạo luôn ở tư thế dàn hàng ngang để tiến và ai vượt lên (phá rào) đỏi hỏi đổi mới hay cải cách sẽ lập tức bị những kẻ đi sau hùa nhau kéo xuống để "làm thịt". Bài học của ông Trần Xuân Bách, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, là người có chủ trương đa đảng ở Việt Nam và cái kết đau đớn hẳn chúng ta vẫn chưa quên.

Dẫu rằng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chưa đến mức kêu gọi đổi mới chính trị một cách chính thức, song việc ông Trọng đề cập tới vấn đề "Đổi mới chính trị có phải là đổi mới chế độ chính trị không?". Thì đây cần phải được coi là một tín hiệu báo trước một sự chuyển đổi chính trị bước đầu, để tạo tiền đề cho việc đổi mới chế độ chính trị trong một tương lại không xa. Có thể là tại đại hội đảng CSVN khóa 13 vào đầu năm 2021. Là điều rất có thể (!?) Nhất là trong lúc, ông Trọng đang nắm Thượng phương bảo kiếm và đang nắm thế thượng phong, có thể bỏ vào lò những kẻ có ý chống lại ông ta.

Còn về lý do vì sao Tổng Bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lại có những thay đổi về quan điểm chính trị lớn lao như vậy và tại sao nó lại xảy ra tại thời điểm này? Thì có thể hiểu rằng, ông Trọng đã lường hết được về vấn đề sức khỏe của cá nhân mình và hiểu hơn rằng với sức khỏe hiện tại sau khi trải qua một cơn đột quỵ thì khả năng ở lại đảm nhiệm chức trách thêm ở Khóa 13 chắc chắn là điều không thể. Dù ông Trọng có muốn cũng không được. vì cái Quyết định 90/QĐ -TƯ về vấn đề sức khỏe của lãnh đạo chủ chốt do chính bản thân ông vẽ ra đã không cho phép. Chứ chưa nói đến nhưng kẻ đang ngấp nghé chiếc ghế Tổng Bí thư hay Chủ tịch Nước đời nào họ chịu. Trong thời gian một tháng chữa bệnh vừa qua, chắc có lẽ đủ để cho ông Trọng hiểu rằng, ông có thể làm một điều gì cuối đời để được ghi dấu ấn trong lịch sử nước nhà.

Hy vọng là như thế!

Ngày 20 tháng 5 năm 2019

Kami

Carl Thayer: VN có truyền thống bí mật tin lãnh đạo

• 22 tháng 4 2019

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Ngay sau có khi tin tức về các vụ tấn công nghiêm trọng ở thủ đô Colombo, truyền thông Việt Nam đăng tin Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi lời chia buồn tới chính phủ Sri Lanka.

Trong lúc đó, sức khỏe của nhà lãnh đạo Việt Nam tiếp tục là chuyện được nhiều người quan tâm, với các 'phiên bản tin đồn'.

Từ Canberra, Úc, Giáo sư Carl Thayer, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam và bang giao quốc tế, bình luận với BBC Tiếng Việt quanh những đồn đoán gần đây.

GS Carl Thayer: Đầu tiên, tôi phải nói rằng cả Đảng Cộng sản lẫn Chính phủ Việt Nam đều chưa đưa ra một tuyên bố chính thức nào về tình hình sức khỏe của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng. Cho nên những gì tôi nêu ra sau đây hoàn toàn là dựa vào những đồn đoán mà chúng ta có thể nghe được trong những ngày qua. Mà bởi đó là những đồn đoán, cho nên tất cả đều có thể sẽ là không chính xác.

Chúng ta biết rằng hôm 14/4, ông Nguyễn Phú Trọng có mặt ở Kiên Giang. Có vẻ như ông ấy bị xuất huyết não và phải nhập viện, đầu tiên là ở bệnh viện địa phương rồi sau đó là bệnh viện ở Sài Gòn.

Tiếp sau đó thì những lời đồn đoán trở nên khó xác định hơn. Có đồn đoán là ông ấy được đưa sang Nhật và đã trở về, nhưng tôi không chắc là tin này có chính xác hay không.

Tin tức mới nhất nói rằng ông ấy đang phục hồi và vẫn bị liệt một tay.

Chúng ta không biết là tình hình nghiêm trọng đến đâu, ông ấy sẽ mất bao lâu để phục hồi.

Việt Nam không có hàng ngũ kế cận rõ rệt trong trường hợp Tổng Bí thư Đảng trở nên không đủ khả năng đảm nhiệm công tác.

Với vị trí Chủ tịch nước thì người thay thế được xác định rõ là Phó Chủ tịch. Như trong trường hợp Chủ tịch Trần Đại Quang qua đời, bà Phó Chủ tịch [Đặng Thị Ngọc Thịnh] lên làm quyền Chủ tịch nước.

Bản quyền hình ảnhLEAHY.SENATE.GOV

Image captionThông cáo báo chí của văn phòng Thượng nghị sỹ Leahy ra hôm 12/4/2019 nói ông sẽ gặp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước VN trong chuyến công du

Trở lại với vấn đề chúng ta đang nói đến, thì ông Nguyễn Phú Trọng đang phục hồi, còn Đảng và chính phủ chọn cách không nhắc gì tới bệnh trạng của ông ấy.

Có một điểm đáng chú ý là Thượng nghị sỹ Hoa Kỳ Patrick Leahy đang tới thăm Việt Nam, liên quan tới việc Mỹ giúp Việt Nam tẩy hóa chất da cam ở khu vực sân bay Biên Hòa.

Trang web của ông ấy ra thông cáo báo chí nói rằng ngay từ đầu chuyến thăm tới Việt Nam, ông ấy sẽ gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Thế nhưng mà điều đó đã không xảy ra. Điều đó phải được giải thích rằng ông Trọng bị ốm bệnh.

Theo kế hoạch, Hội nghị Trung ương Đảng sẽ diễn ra trong tháng Năm. Theo thông lệ thì Tổng Bí thư sẽ là người đọc diễn văn khai mạc cũng như bế mạc hội nghị. Cho nên chúng ta chưa biết hội nghị sắp tới thì sẽ thế nào.

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Image captionÔng Patrick Leahy dẫn đầu phái đoàn lưỡng đảng Hoa Kỳ, gồm chín thượng nghị sỹ tới thăm VN từ 17 đến 22/4

BBC: Ông có nhắc tới chi tiết ông Trọng bị liệt một cánh tay và đang hồi phục. Ông biết từ nguồn tin nào đó hay chỉ nghe các đồn đoán?

GS Carl Thayer: Không, tôi không nhận được nguồn tin chính thức nào xác nhận việc này. Tôi phải nói rõ là những thông tin tôi nêu ra đều chỉ là các đồn đoán.

BBC:Trong tuần này, tại Bắc Kinh sẽ diễn ra một sự kiện quan trọng về Sáng kiến Vành đai, Con đường của Trung Quốc, với nhiều lãnh đạo hàng đầu thế giới có mặt. Với những gì đang diễn ra hiện nay, thì ông đánh giá thế nào về sự tham gia của Việt Nam tại diễn đàn lần này?

GS Carl Thayer: Tôi cho rằng đó phải là một người giữ vị trí cao trong hệ thống lãnh đạo, mà cái tên đầu tiên tôi nghĩ tới là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bởi đây là sự kiện quan trọng, có sự tham dự của khoảng 40 nguyên thủ, lãnh đạo quốc gia.

Nhìn vào các sự kiện như diễn đàn Vành đai, Con đường ở Bắc Kinh trong tuần này, Hội nghị Trung ương trong tháng Năm, và lời mời của Tổng thống Trump, mời ông Trọng tới thăm Mỹ trong năm nay, cùng nhiều sự kiện nữa lấp kín lịch, tôi không rõ là Việt Nam sẽ hướng ra toàn thế giới bên ngoài bằng cách giữ im lặng được bao lâu.

Chuyện này thực ra không liên quan gì tới sự thành, bại của Đảng Cộng sản.

Ông Nguyễn Phú Trọng là một con người. Ông ấy ở cùng độ tuổi với tôi, ở tuổi này chúng tôi lúc nào cũng có thể phát sinh bệnh tật. Chính ông ấy cũng đưa vấn đề sức khỏe vào làm một trong các tiêu chí đánh giá đối với các lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Bản thân ông Trump cũng phải đi kiểm tra sức khỏe hàng năm, rồi kết quả y tế cũng gây phát sinh tranh cãi. Vậy tại sao Việt Nam lại không làm được điều tương tự? Chẳng có gì phải xấu hổ khi tuyên bố rằng Tổng Bí thư Đảng bị ốm bệnh.

Nhưng mà điều không rõ ràng ở Việt Nam là khi Tổng Bí thư Đảng ngã bệnh, thì ai sẽ là người lên thay, khác với vị trí Chủ tịch nước.

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Image captionPhó Chủ tịch nước Đặng Ngọc Thịnh không có chân trong Bộ Chính trị, mà đó lại là một trong những điều kiện cần thiết để được trao một trong bốn vị trí 'tứ trụ, GS Thayer nhận xét

BBC: Gần đây, ông có nhắc tới tên bà Tòng Thị Phóng và ông Nguyễn Thiện Nhân. Vì sao ông lại đề cập tới những cái tên này trong bối cảnh đang có các đồn đoán tại Việt Nam hiện nay?

GS Carl Thayer: Tôi chú ý tới các quan chức chủ chốt trong hệ thống chính trị hiện nay. Tôi cũng chú ý tới cả những người khác nữa, chẳng hạn như ông Trần Quốc Vượng, ông Phạm Minh Chính.

Việt Nam thường trao các chức vụ hàng đầu cho những người có kinh nghiệm dày dạn. Khi ông Trần Đại Quang qua đời, tôi nhận được những email gợi ý rằng Tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng có thể lên thay. Nhưng rồi kết quả là họ đã hợp nhất vị trí Chủ tịch nước với vị trí Tổng Bí thư. Họ không thể trao một chỗ trống cho một người bất kỳ.

Cho nên dự đoán của tôi là để đảm nhận vị trí tổng bí thư hay chủ tịch nước, tức là một trong bốn tứ trụ của Việt Nam, thì ứng viên phải có ít nhất là tròn một nhiệm kỳ 5 năm trong Bộ Chính trị.

Bộ Chính trị trước đây có 19 ủy viên, giờ thì ít hơn.

Bà Tòng Thị Phóng, [Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội] hiện là người duy nhất đạt tiêu chuẩn dày dạn kinh nghiệm đó.

Có một thế hệ mới nổi lên trong Đại hội Đảng, và ông Nguyễn Thiện Nhân [Bí thư TP Hồ Chí Minh] là một người trong số đó. Cho nên tôi thử suy nghĩ xem liệu đó có phải là những ứng viên có thể được cân nhắc không, nhưng đây là điều có lẽ là rất khó xảy ra. Nếu bệnh tình của Tổng Bí thư là nghiêm trọng, thì Việt Nam phải ra quyết định.

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Image captionNhà lãnh đạo Lê Duẩn qua đời khi đang giữ vị trí tổng bí thư

Nhìn lại lịch sử, thì trước khi có Đại hội Đảng VI, 12/1986, Tổng Bí thư Lê Duẩn qua đời. Họ đã bổ nhiệm ông Trường Chinh, người từng là tổng bí thư, lên thay. Nhưng ông Trường Chinh chỉ giữ chức trong sáu tháng, rồi Đại hội Đảng sau đó đã bầu chọn ông Nguyễn Văn Linh.

Tôi cho rằng vào thời điểm này, họ cũng có thể làm điều tương tự.

Việt Nam vẫn chưa quyết định là việc nhất thể hóa chức danh tổng bí thư với chức danh chủ tịch nước sẽ trở thành chính thức, dài hạn hay không.

Nếu ông Trọng không thể đảm đương chức vụ được trong một thời gian, thì họ có thể đưa Phó Chủ tịch lên làm Quyền Chủ tịch nước, mà trong trường hợp này sẽ là 20 tháng chứ không phải chỉ bảy tháng.

Còn với vị trí Tổng Bí thư, họ có thể đưa lên một người trông coi tạm (caretaker). Chuyện ai sẽ là người kế nhiệm ông Trọng với nhiệm kỳ 5 năm kể từ 2021 là vấn đề rất nhạy cảm. Nếu nhìn lại cách lựa chọn của Đảng trong quá khứ, nhìn vào mức độ dày dạn kinh nghiệm của các gương mặt trong Đảng lúc này, thì khó đoán đó là ai.

BBC: Nếu nhìn vào thông tin về các hoạt động được cho là của Tổng Bí thư trong mấy ngày qua, thì ta thấy ông Trọng tích cực gửi thư chúc mừng, thư chia buồn tới lãnh đạo các nước, từ Bắc Triều Tiên cho tới Indonesia hay Sri Lanka, trong lúc có nhiều đồn đoán về vấn đề sức khỏe của ông ấy. Liệu có thể đánh giá các tín hiệu mà Việt Nam đưa ra thông qua các hoạt động này như thế nào?

GS Carl Thayer: Chúng ta hiểu rằng những lá thư như thế là do văn phòng soạn thảo, mà hiển nhiên là phải được cấp cao duyệt.

Nhìn lại chuyện xưa, chẳng hạn như Bộ trưởng Quốc phòng Văn Tiến Dũng trước kia, người đã tổ chức cuộc tấn công Đại thắng Mùa xuân 1975, thì ông ấy đã biến mất một thời gian để chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công, nhưng họ lại cố đưa tin là ông ấy vẫn đang chơi bóng chuyền.

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Image captionPhó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng là người có đủ nhiệm kỳ 5 năm kinh nghiệm là ủy viên Bộ Chính trị, GS Thayer nói

Việt Nam có truyền thống che giấu thông tin về lãnh đạo khi vị lãnh đạo đó hoặc là ốm bệnh, hoặc là ở trong tình thế cần giữ kín hành tung để làm nhiệm vụ bí mật.

Các thư gửi đi thì do văn phòng soạn thảo, và việc ghi tên ông Trọng là người gửi sẽ khiến báo chí phải im lặng về chuyện ông ấy có ốm bệnh hay không. Đó cũng là cách khiến người dân thường tin rằng mọi chuyện diễn ra vẫn bình thường.

Nhưng mà trừ một chuyện không bình thường, như tôi đã nêu ở trên, là Thượng nghị sỹ Patrick Leahy ra thông cáo báo chí nói ông ấy đi Việt Nam từ 17 đến 22/4, sẽ gặp Tổng Bí thư và các quan chức cao cấp khác. Thế nhưng ông Thượng nghị sỹ đã không gặp ông Trọng.

Trong trường hợp sức khỏe của ông Trần Đại Quang, ông Đinh Thế Huynh [ủy viên Bộ Chính trị] và các lãnh đạo khác, Việt Nam luôn thích chọn cách im lặng thay vì tuyên bố thông tin.

Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGES

Image captionCùng chức Tổng Bí thư và Chủ tịch nước, vị trí Chủ tịch Quốc hội và Thủ tướng tạo thành 'tứ trụ' trong hệ thống chính trị Việt Nam

Tôi phải nhắc lại là ở Việt Nam không có người thay thế rõ ràng cho Tổng Bí thư trong trường hợp người đứng đầu Đảng bị mất khả năng làm việc.

Có một số cái tên được người ta nhắc đến. Chẳng hạn như Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư, người đang có vị trí quan trọng trong Đảng. Nhưng, như tôi đã đề cập, vấn đề kinh nghiệm là điều rất quan trọng. Tôi cho rằng họ sẽ để lại vấn đề ai thay thế ông Trọng cho đến 2021, còn trong lúc này họ sẽ chỉ sắp xếp ai đó trông nom tạm.

Từ những gì tôi theo dõi được, thì lần xuất huyết não này của ông Trọng không quá nghiêm trọng. Ông ấy có thể hồi phục sau vài tháng.

Sẽ phải có ai đó thay mặt ông ấy khai mạc và bế mạc Hội nghị Trung ương sắp tới. Có thể diễn giải rằng đó sẽ là người sẽ thay thế ông ấy không? Tôi không nghĩ thế. Hiện vẫn còn quá sớm để nói.

BBC

Vụ Trịnh Vĩnh Bình thắng kiện: ‘bài học lớn cho Việt Nam’

Vụ Trịnh Vĩnh Bình thắng kiện: ‘bài học lớn cho Việt Nam’

Đăng bởi: Kiên Phạm on Thứ Sáu, 12 tháng 4, 2019 | 12.4.19

Sau chiến thắng của doanh nhân gốc Việt Trịnh Vĩnh Bình, các chuyên gia pháp luật nói với VOA rằng chính quyền Việt Nam phải tôn trọng luật pháp quốc tế và biết hành xử đúng để hội nhập thế giới, trong khi đó Bộ Tư pháp Việt Nam nói rằng thông tin vụ xử này nên được giữ “bí mật.”

Một cơ sở kinh doanh trước đây của ông Trịnh Vĩnh Bình ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Luật sư Trần Quốc Thuận, cựu Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Việt Nam, nhận định:

“Tuy rằng trước mắt Việt Nam bị mất tiền, mất uy tín, nhưng ngược lại vụ này tạo cho các nhà đầu tư có niềm tin. Nếu nhà đầu tư bị chính quyền xử ép thì họ có thể khởi kiện và thắng kiện.”

Chuyên gia pháp lý quốc tế Hoàng Việt chia sẻ với VOA:

“Qua đây thấy một điều rất rõ là hệ thống nội bộ pháp luật của Việt Nam có rất nhiều vấn đề không tương thích. Quyền lực giữa trung ương và địa phương có sự mâu thuẫn. Các cơ quan địa phương thường diễn giải theo cách riêng của họ. Các doanh nhân như ông Trịnh Vĩnh Bình đã gặp rất nhiều tai ương trong khi chính quyền trung ương luôn luôn kêu gọi đầu tư và nước ngoài và Việt kiều.”

Qua đây thấy một điều rất rõ là hệ thống nội bộ pháp luật của Việt Nam có rất nhiều vấn đề không tương thích. Quyền lực giữa trung ương và địa phương có sự mâu thuẫn.

Luật sư Hoàng Việt

Hôm 11/4, ông Trịnh Vĩnh Bình, một doanh nhân Hà Lan gốc Việt, cho VOA biết Tòa Án Trọng Tài Quốc Tế (PCA) ra phán quyết yêu cầu Việt Nam bồi thường hàng chục triệu đôla cho ông.

Cuối ngày 12/4, Bộ Tư pháp Việt Nam ra thông cáo, xác nhận phán quyết đã có, nhưng theo quy định, “các bên có trách nhiệm giữ bí mật.”

Thông cáo của Bộ Tư pháp Việt Nam cho biết ngày 10/4, Hội đồng Trọng tài được thành lập theo Quy tắc Trọng tài UNCITRAL đã ban hành Phán quyết về Vụ kiện đầu tư của ông Trịnh Vĩnh Bình đối với Chính phủ Việt Nam trên cơ sở Hiệp định Khuyến khích và bảo hộ đầu tư giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Vương quốc Hà Lan.

Thông báo của Bộ Tư pháp nói: “Theo quy định của tố tụng trọng tài, các bên có trách nhiệm giữ bí mật Phán quyết. Tuy nhiên, hiện nay, một số trang thông tin điện tử và mạng xã hội đưa tin, phản ánh không chính xác nội dung của Phán quyết cùng với những diễn giải, suy đoán chủ quan gây hiểu nhầm trong dư luận.”

Bộ Tư pháp nói thêm rằng Bộ này đang “nghiên cứu kỹ nội dung Phán quyết để thực hiện các bước tiếp theo phù hợp với quy định của pháp luật, bảo đảm tối đa quyền và lợi ích của Chính phủ Việt Nam.”

Trả lời yêu cầu bình luận về kết quả vụ kiện chính phủ Việt Nam của ông Trịnh Vĩnh Bình, ông Mai Tiến Dũng - Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Việt Nam, cho VOA biết chiều ngày 11/4 khi ông đang chủ trì một cuộc hội thảo tại thủ độ Washington kêu gọi doanh nhân Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam.

“Thôi! cái đó thì hiện nay toà đang xét xử, chúng tôi chưa bình luận cái việc đấy!”

Hôm 11/4, triệu phú Hà Lan gốc Việt đã cho VOA biết về kết luận của Tòa án Trọng tài Thường trực gửi thông báo thắng kiện cho ông, theo đó chính phủ Việt Nam buộc phải bồi thường cho ông Bình tổng cộng hơn 37,5 triệu đôla thiệt hại và gần 7,9 triệu đôla án phí.

Trả lời với VOA sau khi nhận được tin thắng kiện, ông Trịnh Vình Bình cho biết ông hy vọng vụ kiện của ông sẽ mở ra một con đường cho những người dân khác mất đất đai, tài sản tại Việt Nam muốn giành lại công lý.

Đây được xem là một sự kiện chưa từng có đối với chính quyền Việt Nam khi phải bồi thường số tiền lớn cho một doanh gia gốc Việt vì được cho là đã chiếm đoạt sai trái tài sản đầu tư của ông.

Luật sư Trần Văn Thuận nói vụ xử lịch sử này là một bài học cho chính quyền Việt Nam.

“Việt Nam hiện đang hội nhập thì phải chấp nhận những quyết định của luật pháp quốc tế, không thể lấy luật nội địa để xử người khác được. Đây cũng là bài học để Việt Nam tiếp tục hội nhập thế giới.”

Luật sư Hoàng Việt chia sẻ nhận định này.

“Vụ xử này cho thấy công lý được thực thi và được sử dụng như thế nào. Trong tương lai khi Việt Nam gia nhập các công ước quốc tế, bao gồm cả CPTPP và sắp tới là EVFTA, thì những vụ kiện tương tự như thế này sẽ xảy ra.”

Độc giả Pham Long bình luận trên VOA: “Ông ấy thắng kiện thì tốt rồi nhưng thử hỏi nhà nước sẽ lấy tiền ở đâu ra mà đền và ai là người chịu trách nhiệm hay lại lấy ngân sách là đồng tiền xương máu của người dân ra mà trả giá cho sự ngu dốt và quyết tâm cướp trắng trợn của bọn lợi ích nhóm.”

(VOA)

Chuyến đu dây quan trọng.

ĐỌC ĐỂ THEO DÕI - TÁC GIẢ NGƯỜI BUÔN GIÓ, SẼ CÓ THỂ ĐƯỢC MỘT PHE NÀO ĐÓ TRONG  LÃNH ĐẠO CỘNG SẢN BA ĐÌNH CUNG CẤP TIN TỨC 

Thứ Năm, 11 tháng 4, 2019

Chuyến đu dây quan trọng.

Văn phòng trung ương đảng có chỉ thị nội bộ, mọi thông tin về chuyến đi của Nguyễn Phú Trọng đến Trung Quốc đều phải giữ kín, cho đến ngày 18 tháng 4 năm 2019 khi văn phòng có thông cáo về việc này.

Chuyến đi dự kiến vào cuối tháng 4 khoảng từ 24 đến 28 (  sau chuyến đi của Nguyễn Xuân Phúc đến Séc và Rumani )

Trong chuyến đi này Việt Nam sẽ ký kết 10 văn kiện.

10 văn kiện này liên quan đến kế hoạch Vành Đai và Con Đường mà Trung Quốc đang thực thi, trong đó nhiều hạ tầng cơ sở quan trọng ở Việt Nam như đường cao tốc, hải cảng, không cảng và những vùng đặc khu kinh tế.

Chuyến đi này cũng là chuyến sang chầu Phương Bắc của Tổng bí thư, Chủ Tịch Nước Nguyễn Phú Trọng  mà dân thường gọi là Tổng Tịch Trọng ( từ giờ gọi tắt là 3T) đầu tiên trên cương vị chủ tịch nước. Hai bên sẽ đánh giá lại các mối quan hệ nào đã tốt đẹp để phát huy, chỗ nào chưa tốt sẽ được củng cố. Đặc biệt trên cơ sở quan hệ tốt đẹp đạt nhiều thành tựu giữa hai nước từ năm 2015 trở lại đây ( phía Việt Nam đã loại trừ được những lãnh đạo không có thiện chí với Trung Quốc như Đinh La Thăng. Thăng là người chửi nhà thầu Trung Quốc gây tâm lý bài Trung trong nhân dân Việt Nam. Trung ương đảng khoá 12 đã xử lý triệt để những nhân tố bài Trung. Thay thế Thăng là bộ trưởng Thể, người có lời ca ngợi nhà thầu Trung Quốc )

Chuyến đi có bàn đến cư xử hai bên trên biển Đông để  phù hợp với tình hình thế giới.

Chuyến đi của 3T còn xác nhận với Trung Quốc về thái độ của Việt Nam với Hoa Kỳ, kiên định sự trung thành chủ nghĩa XH, không ngả theo những dụ dỗ của Hoa Kỳ. Phía Việt Nam  nói rằng Việt Nam muốn mở rộng quan hệ  với các nước những sẽ giữ bằng mọi giá sự tự chủ trong quan hệ với Hoa Kỳ , luôn đề phòng cảnh giác cao độ  sự ảnh hưởng của Hoa Kỳ tác động đến tư tưởng cán bộ nhân dân Việt Nam, sẵn sàng thông báo với Trung Quốc những ý đồ của Hoa Kỳ nếu những ý đồ này mang tính lợi dụng Việt Nam để làm phương hại đến Trung Quốc.

Trước chuyến đi của 3T đến Trung Quốc, Hoa Kỳ vừa có một động thái cực kỳ hào phóng với doanh nghiệp Việt Nam. Đó là bộ thương mại Hoa Kỳ quyết định giảm thuế từ 26% xuống 0% cho mặt hàng tôm của Việt Nam. Doanh nghiệp được hưởng lợi đầu tiên của chính sách này là của Nguyễn Duy Hưng SSI. Hưng SSI là trùm kinh tài của nhóm thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Hưng là chuyên gia môi giới bán tài sản nhà nước trong các tập đoàn nhà nước cho các nhà đầu tư nước ngoài như vụ Sabeco với số tiền hoa hồng lên tới vài trăm triệu USD. Hoa Kỳ đang tiếp tục hứa hẹn với Việt Nam nhiều sự hấp dẫn nếu như Việt Nam thấu hiểu bài học cây gậy và củ cà rốt mà Hoa Kỳ từng áp dụng trước đây. Mặc dù đe doạ việc thâm hụt thương mại giữa Việt Nam với Hoa Kỳ, nhưng Hoa Kỳ  không có biện pháp cân đối, trái lại họ dường như muốn mở cửa hơn cho hàng Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ.

 Số thâm hụt thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ không bằng một góc nhỏ mà Việt Nam thâm hụt với Trung Quốc. Phía Trung Quốc đã chiêu an Việt Nam bằng trò đầu tư FDI, nhưng những nhà đầu tư FDI của Trung Quốc đổi lại được ưu ái rất thoáng về chính sách từ phía chính phủ Việt nam. Tới đây là những nhà đầu từ BOT của Trung Quốc cũng được hưởng ưu đãi như vậy trong các dự án đường cao tốc ở Việt Nam.

Trước sự ve vãn của hai cường quốc này,  3T ngày hôm qua tuyên bố trước công luận.

- Chưa bao giờ vị thế đất nước được như ngày hôm nay.

Sự ve vãn này đến do những chính sách của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc mà Việt Nam vô tình được lợi, nó hoàn toàn không do những tài năng kiến tạo của đảng CSVN tạo nên. Đảng CSVN cần khiêm tốn để nắm bắt thời cơ, mang lợi ích về cho đất nước. Nếu thái độ kiêu ngạo và tự nhận thành tích là do mình tạo ra nhưng thái độ của Nguyễn Phú Trọng, sẽ dẫn đến sự tự quyền, tự tác khai thác cơ hội khiến cho cơ hội của đất nước trở thành bị hạn chế mà vẫn phải mang ơn chế độ cộng sản.

Nói ví dụ như cơ hội mang lại cho đất nước lợi ích 10 lần, nhưng đảng CSVN vì sự kiêu ngạo và bảo thủ của mình, chỉ mang lại cho đất nước 2 lần lợi ích. Đó sẽ là tội ác chứ không phải là thành tích. Vì cơ hội này do diễn biến khách quan của thế giới mang đến cho đất nước, chứ không phải do các ông Trọng, Phúc nào làm ra cả. 

Người Buôn Gió

Hiểu thế nào về cơn phẫn nộ của công chúng?

 Hiểu thế nào về cơn phẫn nộ của công chúng?

Khi cơn phẫn nộ của người dân để lại dòng chữ “Ấ Dâm” trên cửa nhà Nguyễn Hữu Linh và quét bay status của Thư Đỗ, một cuộc tranh cãi khác lại nổ ra trên mạng (và chắc hẳn là cả ngoài đời): làm như vậy có đúng không, có văn minh không, tóm lại là có nên làm như vậy hay không?

 

Cửa nhà ông Nguyễn Hữu Linh ở Đà Nẵng bị sơn chữ “Ấ dâm”. Ảnh: cungcau.vn.

Cơn phẫn nộ của một bộ phận người dân đi kèm với cả chất thải ném vào nhà Nguyễn Hữu Linh, những lời mạt sát, chửi rủa, đay nghiến nhắm vào Nguyễn Hữu Linh và Thư Đỗ.

Đó đây, người ta thở dài, hoặc phàn nàn, hoặc lên án cái gọi là “công lý đám đông”, “công lý mạng”, “công lý của đám anh hùng bàn phím”. Có người lại tỏ ra sợ hãi cho rằng cái đám đông ấy mà cướp được chính quyền thì xã hội cũng nát chẳng kém, có khi còn hơn bây giờ.

Trong khi người ta có lý do chính đáng để lo ngại về những hành vi bôi sơn, ném chất thải, mạt sát của đám đông giận dữ đó, việc tách những hành vi đó ra khỏi bối cảnh xã hội lại khiến cho lời chỉ trích nhắm vào đám đông trở nên phiến diện và nhiều phần vô cảm.

5 cấp độ phẫn nộ 

Công chúng phẫn nộ với những kẻ xâm hại tình dục. Đó là lẽ thường. Ta nên thấy mừng vì chúng ta còn biết phẫn nộ với cái ác. Không biết phẫn nộ với cái ác mới là đáng lo. Đó là cấp độ thấp nhất.

Công chúng sẽ phẫn nộ hơn khi nạn nhân là trẻ em. Đơn giản vì trẻ em không có khả năng nhận thức lẫn tự vệ như người lớn. Chúng là đối tượng yếu thế toàn diện so với những kẻ xâm hại. Đó là cấp độ thứ hai.

Công chúng sẽ phẫn nộ hơn nữa khi thủ phạm là quan chức, cựu quan chức. Với vị thế xã hội đó, họ được kỳ vọng là có tư cách đạo đức tốt và cách hành xử đúng mực, văn minh. Họ cũng lại là nhóm người có quyền lực hơn hẳn phần còn lại của xã hội. Mối tương quan bất đối xứng tưởng như tuyệt đối giữa thủ phạm và nạn nhân là trẻ em, nay còn trở nên bất đối xứng hơn nữa. Đó là cấp độ thứ ba.

Công chúng sẽ phẫn nộ hơn nữa khi thủ phạm dính tới các chính quyền độc tài, khi mà khả năng thủ phạm được ưu ái là rất cao. Quan chức, cựu quan chức ở ta không giống quan chức, cựu quan chức ở Mỹ, Nhật hay Hàn, nơi họ phải đối mặt với hậu quả rất nặng nề nếu xâm hại tình dục trẻ em. Chúng ta đang có một bộ máy quan chức có quyền lực tuyệt đối, đứng trên pháp luật, được đối xử hoàn toàn khác với thường dân, và thường được ưu ái, thậm chí được miễn trách nhiệm trước mọi tội ác họ gây ra. Đó là cấp độ thứ tư.

Và cuối cùng, ở cấp độ cao nhất, công chúng sẽ cực kỳ phẫn nộ khi bị chính quyền độc tài khiêu khích bằng cách lừng khừng, bao biện, bao che cho quan chức phạm tội, trong khi lại ráo riết tìm cách tấn công lại những người dân quá khích. Đấy là cấp độ mà mọi niềm tin đều đổ vỡ và xã hội ngập chìm trong những xung đột không có lối ra, tựa như một nồi áp suất bị bịt kín và có thể nổ tung bất cứ lúc nào.

Công chúng Việt Nam đang ở cấp độ nào trong năm cấp độ trên? Rất rõ ràng, đó là cấp độ cao nhất. Vị cựu viện phó viện kiểm sát Nguyễn Hữu Linh vẫn đang tự do sinh sống như mọi người vô tội khác và chưa có vụ án nào được khởi tố. Bối cảnh sự việc lần này lại còn xảy ra ngay sau khi một thủ phạm xâm hại tình dục khác chỉ bị xử phạt hành chính 200 nghìn đồng. Trong khi đó, công an đang truy lùng người xịt sơn và ném chất thảivào nhà ông Nguyễn Hữu Linh, còn lãnh đạo thành phố Đà Nẵng thì chỉ đạo xử lý nghiêm hành vi này. Ấy vậy nhưng nếu thường dân bị công an chìm nổi ném chất thải vào nhà thì không bao giờ có quan chức nào chỉ đạo xử lý.

Xét tình hình chung, với hàng loạt vụ việc hành hung, xâm hại trẻ em mà báo chí liên tục đưa tin trong những năm qua, chúng ta thực tế đang có một cuộc khủng hoảng xã hội nghiêm trọng và toàn diện ở cấp quốc gia mà nạn nhân trực tiếp là trẻ em. Nhưng các vị lãnh đạo cao nhất của nhà nước ở đâu trong cuộc khủng hoảng này? Họ dường như biến mất khỏi thực tế xã hội, và chỉ xuất hiện để nói về “nhà nước kiến tạo”, “cách mạng bốn chấm không” và “an nguy của chế độ”, tựa hồ như chẳng có cuộc khủng hoảng nào đang diễn ra cả.

Công chúng có nhiều lựa chọn để bày tỏ sự phẫn nộ của mình không? Không. Họ không thể biểu tình, không thể chất vấn lãnh đạo, không thể tự do phát ngôn trên báo, chẳng được lập ra các hội nhóm để đấu tranh cho quyền lợi chính đáng của mình, và luôn luôn có thể bị chụp cho cái mũ “phản động”.

Có hợp lý không khi đòi hỏi công chúng phải ôn hoà và chừng mực trong bối cảnh xã hội như vậy?

Đau thì phải kêu 

Bối cảnh xã hội nêu trên là nhát dao đâm vào ngực nhân dân. Mọi nguyên lý và niềm tin mà nhân dân dựa vào để sống với nhau như một xã hội đều đổ vỡ, trong đó có niềm tin vào nhân tính con người và niềm tin vào các thiết chế công. Nhân dân đớn đau và tuyệt vọng.

Đau thì phải kêu. Đau mà còn biết kêu là còn hy vọng cứu chữa. Đau mà không kêu thì hoặc là đã chết phần xác, không thì đã chết phần hồn.

Tiếng kêu dĩ nhiên không dễ nghe chút nào. Nó là tiếng gào thét của một kẻ bị đâm dao vào ngực, chứ không phải bài diễn văn của một học giả giữa hội trường máy lạnh có camera chĩa thẳng vào mặt và livestream.

Chẳng đẹp đẽ gì cái dòng chữ “Ấ dâm” sơn trên cửa nhà Nguyễn Hữu Linh. Chẳng thơm tho gì đống chất thải bị ném vào nhà kẻ “nựng” bé gái trong thang máy. Cũng chẳng lọt tai gì những lời mạt sát, xỉ vả “đ… mẹ, đ… cha” mà cộng đồng mạng ném vào Linh cũng như những ai tìm cách nói đỡ cho thủ phạm.

Đúng, cơn phẫn nộ không kiểm soát có thể gây hoạ. Có biết bao nhiêu người đã phải vào tù oan và lĩnh án tử hình oan vì cơn phẫn nộ của công chúng? Có biết bao nhiêu người phải mang tiếng xấu suốt đời một cách oan ức vì cơn phẫn nộ của công chúng? Và có biết bao nhiêu gia đình đã tan nát vì cơn phẫn nộ của công chúng? Chắc chắn là nhiều.

Cơn phẫn nộ đó sẽ quét bay tất cả những ai tìm cách nói chuyện lý lẽ nhưng lại lựa chọn một thái độ không đúng mực, thường là kẻ cả, bề trên, vô hình trung xát thêm muối vào lòng họ. Thư Đỗ là một ví dụ như vậy. Những gì Thư Đỗ nói về việc không khởi kiện, không tố cáo để bảo vệ nạn nhân khỏi bị tổn thương thêm thực ra là có lý, dù bạn có đồng ý với nó hay không, nhất là khi thủ phạm lại là quan chức. Hệ thống tư pháp còn nhiều phần man rợ của chúng ta và không gian truyền thông nhuốm màu kền kền của chúng ta có thể nuốt chửng đứa bé và gia đình họ bất cứ lúc nào. Mọi bậc cha mẹ đều có lý do chính đáng để cân nhắc những rủi ro này trước khi lên tiếng.

Vấn đề của Thư Đỗ lại nằm ở thái độ, chứ không phải lý lẽ. Dĩ nhiên, ai cũng có thể lựa chọn một thái độ mình thích khi đăng đàn. Nhưng gạch đá bay đi được thì gạch đá cũng bay lại được. Trong bối cảnh xã hội chúng ta hiện nay, ném đá vào những kẻ yếu thế nhất, kẻ đang bị đâm dao vào ngực, trong khi né tránh những kẻ có quyền lực nhất, phải chịu trách nhiệm cao nhất, hoàn toàn không phải là một lựa chọn tốt. Bạn ném đá vào một đoàn tàu đang chạy thì hậu quả lớn hơn nhiều so với ném đá vào một đoàn tàu đứng im. Kết cục là đoàn tàu đó có thể nghiến nát bạn ngay lập tức.

Ta hoàn toàn có thể lựa chọn một thái độ khác, có ích hơn nhiều.

Vì một cuộc thảo luận xã hội có tính xây dựng hơn 

Mọi chỉ trích nhắm vào đám đông phẫn nộ cần phải đặt trong bối cảnh xã hội cụ thể của cấp độ phẫn nộ cao nhất mà tôi đã trình bày ở phần đầu. Đó là cấp độ mà thủ phạm ấu dâm còn chưa bị trừng phạt, còn cơ quan công quyền – thủ phạm trực tiếp của cuộc khủng hoảng xã hội mà chúng ta đang gánh chịu, vẫn dửng dưng trước tai ương và ráo riết đi trừng phạt dân chúng.

Cơn phẫn nộ của công chúng có thể quá khích, có thể sai, và tiềm tàng khả năng gây hoạ, nhưng mọi lời chỉ trích họ cần phải đặt họ ở vị thế nạn nhân của cuộc khủng hoảng xã hội này.

Cơn phẫn nộ, nếu chỉ dừng lại ở cấp độ thứ ba, tức là phẫn nộ vì một quan chức, cựu quan chức xâm hại tình dục trẻ em thì đã đi một nhẽ. Điều này xảy ra ở khắp nơi trên thế giới, bất kể văn minh tới đâu. Nhưng để lên đến cấp độ thứ tư và thứ năm thì yếu tố quyết định là một thể chế chính trị độc đoán, đứng trên pháp luật, bóp nghẹt tự do của người dân và không bảo vệ nổi người dân khỏi những mối đe doạ nhỏ nhất.

Người dân có phẫn nộ đến mức quá khích thì kẻ khiêu khích họ không phải ai khác, mà chính là chính quyền.

Nếu chính quyền xử lý vụ việc rốt ráo ngay từ đầu, khởi tố vụ án, bắt giam Nguyễn Hữu Linh hoặc ít nhất là cách ly Linh với trẻ em, triển khai mọi biện pháp nghiệp vụ cần thiết để bảo vệ em bé và gia đình khỏi nguy cơ bị trả thù, cung cấp các dịch vụ trợ giúp tâm lý và pháp lý cho em bé và gia đình, cùng với đó là trấn an dư luận bằng cách cho lãnh đạo từ trung ương đến địa phương đối thoại với công chúng, thì công chúng nào sẽ trở nên quá khích?

Nếu chính quyền không ngăn cản người dân tự do phát biểu trên báo thì người dân nào sẽ trở nên quá khích?

Nếu chính quyền không cấm người dân biểu tình thì người dân nào sẽ trở nên quá khích?

Nếu chính quyền không ngăn cản các tổ chức xã hội được lập ra và hoạt động, để cho người dân có những diễn đàn riêng của mình, để nâng cao nhận thức về xâm hại tình dục, nâng cao kỹ năng phòng vệ, cung cấp các dịch vụ trợ giúp tâm lý và pháp lý cho nạn nhân, thì người dân nào sẽ trở nên quá khích?

Nếu chính quyền rốt ráo tu sửa luật pháp để bảo vệ trẻ em tốt hơn, trừng trị tội phạm ấu dâm tốt hơn thì người dân nào sẽ trở nên quá khích?

Nếu chính quyền để cho người dân được tự do lựa chọn người lãnh đạo để phòng tránh những quan chức như Nguyễn Hữu Linh thì ai sẽ trở nên quá khích?

Cái nồi áp suất vốn đã sôi sùng sục, nay còn đi bịt van lại thì trách ai? Còn nếu những điều kiện trên đã đạt được rồi mà vẫn có người dân quá khích thì chính công chúng sẽ lên án hành vi quá khích và người dân quá khích đó, chứ không đến nỗi phải trông vào những việc quá khích để xả cơn phẫn nộ của mình.

Cho nên vấn đề của những hành vi quá khích của một bộ phận công chúng nằm nhiều phần ở chính quyền hơn là ở bản thân công chúng, nếu không muốn nói chính quyền phải chịu gần như toàn bộ trách nhiệm. Lảng tránh trách nhiệm của chính quyền, không gây áp lực buộc chính quyền thay đổi mà chỉ lên án thường dân là một thái độ vừa không đúng mực, vừa ấu trĩ, và trong nhiều trường hợp, là một thái độ độc ác. Cái ác đó thậm chí còn cao hơn cái ác của sự im lặng.

Muốn con trẻ không còn bị “nựng” nữa thì địa chỉ cần lên án là chính quyền chứ không phải thường dân, và nếu có phê phán thường dân, hãy nhớ rằng họ là nạn nhân chứ không phải thủ phạm.

 

Trịnh Hữu Long 

 

(Luật Khoa)